- Có - Giáp Phong đáp - trước kia tôi có trọ nhà ông ta hai chục năm, nhưng
vì ông ta giết oan mất một người học trò, nên tôi không ở nữa.
Khi tỉnh dậy, Trạng biết đó là sự báo oán, bèn sai gọi bố mẹ người học trò
bị chém, cho họ tiền để về sửa lễ làm chay cho con[1].
KHẢO DỊ
Về những truyện có tình tiết người cứu vật được đền ơn (hoặc nó hóa thành
cô gái theo về làm vợ, hoặc nó giúp cho mình tìm vợ và giàu có), Việt-nam
và các dân tộc khác đều có, tuy rằng mỗi truyện phát triển một kiểu khác
nhau. Xem thêm truyện Cứu vật vật trả ơn, cứu nhân nhân trả oán số 48,
tập II và truyện Cô gái con thần Nước mê chàng đánh cá, số 175, tập IV.
Sau đây là một vài truyện tiêu biểu:
Truyện của người Choang: Anh Ba và quan thổ ty:
Một cụ già trước khi tắt thở bảo ba con mỗi người kiếm nghề làm ăn. Vì
lười, người anh cả tiêu hết tiền, chết đói. Người thứ hai học nghề trồng rau,
người thứ ba nghề câu cá. Một hôm người anh em câu được một con cá
đáp, về mổ bụng thấy mộtc con cá chép vàng đang còn thoi thóp. Anh thả
vào chậu, cá chép sống lại, nhưng một hôm anh đi vắng cá biến mất. Buồn
rầu, anh đi chơi ven sông, bỗng gặp một chàng trai (không phải là cô gái
như truyện của ta) tự xưng là cá vàng vốn là con Long vương, mời anh
