Mô-ham-mết, con một người câu cá, do trả lại sự sống cho một con cá mà
mình câu được, nên được nó trả ơn bằng cách giúp anh đến cung vua, lập
được nhiều công trạng. Vua muốn vỗ ơn anh. Một đại thần bày cho vua kế
sai anh đi hỏi công chúa ở xứ Đất xanh đầy nguy hiểm. Cá bảo anh đòi vua
một chiếc tàu vàng. Vua cho. Cá dẫn đường cho tàu chạy. Đến nơi thấy tàu
đẹp mọi người đổ xô ra xem, trong đó có công chúa; chờ công chúa bước
lên khoang, anh cho tàu chạy về nước. Công chúa ném nhẫn xuống biển.
Cá đớp lấy. Đưa về, vua muốn lấy công chúa. Công chúa đòi phải tìm cho
được chiếc nhẫn cưới dưới biển mới lấy. Vua bắt Mô-ham-mết đi tìm. Anh
lại nhờ cá và lấy được nhẫn cưới cho vua. Công chúa lại nói phong tục
nước mình khi kết hôn phải đào một con kênh nối lâu đài với sông, lại chất
đầy củi rồi đốt lửa cho chàng rể nhảy vào tắm lửa, sau đó sẽ trở về với vợ.
Vua nhận làm, nhưng khi đốt củi lên thì bắt Mô-ham-mết nhảy vào lửa
trước xem sao. Cá bày cho anh cách cầu thần để nhảy vào lửa mà không
chết. Khi bước ra đẹp hơn lúc vào. Thấy thế, vua và đại thần nhảy vào lửa,
bị thiêu ra tro. Mô-ham-mết cưới công chúa và lên ngai vàng[5]. (Hình
tượng cuối cùng này giống một truyện của người Ý, xem Khảo dị, truyện
số 92, tập II).
Về chỗ người mẹ Giáp Hải được thấy địa lý trả ơn, tìm cho một đám đất
quý, nhờ đó Giáp Hải về sau đậu Trạng làm quan, ở ta có rất nhiều truyện
có tình tiết tương tự, chẳng hạn truyện Nguyễn Văn Giai:
Bố mẹ Nguyễn Văn Giai nhà nghèo mở quán làm nghề hàng nước. Một
hôm có những người khách phương Bắc bị bão đắm tàu đến quán hàng này
mấy lần ăn chịu, lại vay tiền làm tiền ăn đường. Hai vợ chồng cầm nồi, áo
lấy tiền giúp họ không tính chuyện trả ơn. Sau đó, được họ tìm cho một
đám đất quý để táng mộ bố. Người vợ một hôm đi múc nước giếng thấy có
sao rơi vào bình, bèn uống lấy, từ đấy cảm động có mang, sinh ra Nguyễn
Văn Giai. Nguyễn Văn Giai lớn lên thông minh, có sức khỏe, đi thi đậu
