làm vợ vua lâu ngày vẫn chưa có con. Đại Điên gặp Nguyễn Bông (là
người vua sai đến chùa) hỏi: "Có muốn làm hoàng tử không?". Bông đáp:
"Muốn". Đại Điên dặn Bông lẻn vào buồng tắm của hoàng hậu trong lúc
hoàng hậu đang tắm (tình tiết này giống với tình tiết của truyện Từ Đao
Hạnh số 120, tập III). Kết quả, việc làm của Bông bại lộ, Bông bị án chém.
Tối hôm ấy, Thánh Tông mộng thấy một tiên ông đưa đến cho một đứa con
trai. Quả nhiên Ỷ Lan có mang đẻ ra một hoàng tử. Nhưng hoàng hậu họ
Dương lại bắt trộm mất hoàng tử, nói dối là con do mình đẻ ra, và thay vào
một con mèo nói là con của Ỷ Lan (giống với tình tiết của các truyện ở
Khảo dị số 166, tập IV). Lớn lên, hoàng tử nhận ra mẹ đẻ của mình và giết
chết hoàng hậu họ Dương cùng bảy mươi mốt cung nữ [5] .
Ở Bắc Ninh còn có người kể xen vào những tình tiết khác. Ví dụ: một trong
bốn cái lọ đào được có một lọ nước thần, Nhờ lọ nước, Cám tấm vào, da dẻ
trở nên trắng trẻo, người đẹp tuyệt trần (giống với tình tiết trong truyện Ai
mua hành tôi, số 135, tập III).
Hay là: do Đại Điên bày vẽ, Bông lẻn vào trước buồng tắm của hoàng hậu,
bới cát nằm xuống tự vùi mình, khi hoàng hậu dội nước, cát trôi, Bông lộ
nguyên hình (giống với tình tiết trong truyện Sự tích đầm Nhất dạ và bãi
Tự-nhiên số 28, tập I.
Hay là: khi hoàng tử lên ngôi (lúc đó hoàng hậu họ Dương còn mạo nhận là
con mình), một hôm bỗng "nhật nguyệt mờ mịt phất phân", bèn đi tra cứu
lại các nhà ngục, nhờ đó nỗi oan của Ỷ Lan mới được bày tỏ. Mẹ con nhận
ra nhau do có dấu chữ vương dưới chân vua [6] .
Hay là: chiếc giày của Cám (Tấm) bị thất lạc, không phải do quạ thần tha đi
mà là do chen chúc trong hội Chen (trước đây ở làng La-miệt thuộc huyện
