hai truyện biết được thời điểm sưu tầm (do đó mới có cơ sở đoán rằng kiểu
truyện Tấm Cám đã được lưu hành từ khá xưa).
1. Truyện Ai Cập:
Một hôm có một kỹ nữ là Rô-đô-pix đi tắm ở sông Nin. Một con quạ tha
một chiếc giày từ tay cô hầu rồi bay đến thành Mem-phix và thả rơi đúng tà
áo của vua trong khi ông này đang xử kiện giữa một tòa án lộ thiên. Nhận
thấy chiếc giày đẹp, vua bèn sai người đi tìm người đàn bà chủ nhân chiếc
giày. Người ta tìm thấy Rô-đơ-pix ở thành No-cra-tix dẫn về. Vua lấy làm
vợ. (Truyện trên do Xtra-bông (Strabon) ghi chép vào thế kỷ 3 trước công
nguyên. Hai thế kỷ sau một tác giả khác cũng người Hy-lạp là Ê-liêng
(Éllien) kể lại có tô chuốt chút ít và gán tên cho một nhân vật trong truyện
là Pxam-mê-ti-quyx, vua có thật ở Ai-cập).
2. Truyện Nàng Diệp hạn trong sách Dậu dương tạp trở [24] .
Một người lấy hai vợ, một vợ có con gái là Diệp Hạn. Sau khi bố mẹ chết,
nàng bị mẹ ghẻ hành hạ, bắt làm những công việc nặng nhọc và nguy hiểm.
Một hôm bắt được một con cá vảy đỏ mắt vàng, nàng nuôi ở chậu, sau thả
xuống ao vì cá mỗi ngày một lớn. Dì ghẻ muốn bắt cá, nhưng hễ không
thấy bóng Diệp Hạn thì cá không nổi lên. Một hôm mụ bắt nàng đi gánh
nước xa rồi lấy áo của nàng vừa thay mặc vào, đón bờ gọi cá. Cá tưởng
Diệp Hạn, nổi lên, mụ bắt làm thịt, xương chôn ở khu đồi. Thấy mất cá,
Diệp Hạn khóc, một người hiện ra hỏi vì sao mà khóc. Nghe kể chuyện,
người ấy bảo Diệp Hạn đem xương cất đi sẽ cầu được ước thấy. Nhờ đó, cô
có áo quần đẹp, giày vàng. Đi xem hội cô là người đẹp nhất đám, nhưng
cũng như truyện của ta, cô đánh rơi chiếc giày vàng. Dân bắt được chiếc
giày đem bán cho vua Đà Hãn, Cũng xảy ra câu chuyện ướm giày và cuối
cùng Diệp Hạn đi vừa, được đón vào cung không quên mang theo nắm
