của vua chẳng có gì hơn là mắc lưỡi câu của chính anh, anh bèn chỉ khẽ rút
lưỡi câu, vua đỡ ngay. Nhưng không ngờ vua lật lọng. Thấy vậy, anh bảo
vua há miệng cho mình chữa nốt, rồi đặt lại lưỡi câu vào chỗ cũ. Lần này
vua y ước gả công chúa, nhưng lại bắt anh phải qua mấy lần thử thách. Thử
thách đầu tiên - không có ở truyện ta - là phải chỉ đúng một trong chín quả
bí trong đó có đựng hồn cô gái mà anh yêu. Nhờ có cua giúp, anh chỉ đúng
nàng công chúa út rất xinh. Vua lại bảo anh ngồi vào một trong chín bàn
tiệc do chín công chúa dọn, ngồi đúng bàn tiệc cô nào dọn sẽ lấy cô ấy.
Nhờ có ruồi giúp nên anh thành công. Lại đến lượt chọn một trong chín
buồng, nhờ chuột anh đã chọn đúng buồng công chúa út. Long vương đành
để anh mang quả bí có hồn công chúa út về. Hai người lấy nhau. Sau đó,
truyện còn phát triển nhiều tình tiết khác, nhưng ở đây miễn kể [3] .
Dân tộc Tày có truyện Nàng tiên trứng cũng là một dị bản của truyện này,
nhưng lại kết hợp với một mô-típ khác, tương tự với truyện Nàng tiên trong
vỏ ốc (xem Khảo dị truyện số 117, tập III). Một anh chàng mồ côi và một
con chó mực nhặt được một quả trứng lạ đưa về cất ở góc chạn, chưa kịp
luộc ăn thì trứng đã tỏ rõ sự lạ bằng cách bí mật dọn thức ăn, sửa soạn nhà
cửa khi anh và chó vắng mặt. Một hôm nửa đường lộn về, anh thấy từ trong
trứng hiện ra một cô gái cầm chổi quét nhà. Khi anh đột ngột chạy vào nắm
lấy áo, cô bảo anh cho mình một chiếc đũa cả, một chiếc nhẫn, một cái
vòng để nuốt vào cho có xương mới sống được. Và khi lấy anh làm chồng,
cô còn dặn anh phải kiêng ăn trứng, nếu không sẽ có sự chia ly. Từ đấy anh
sống vui vẻ cùng cô gái.
Một hôm vui bạn, anh ăn món canh trứng. Về nhà đã thấy vợ đi đâu mất.
Bèn cùng chó mực đi xuống một hang sâu. Qua bao nhiêu gian khổ mới
gặp được vợ và mới biết vợ là con gái thứ mười hai của thần Sông. Thần
bắt anh làm một số công việc, có xong mới cho đưa vợ về. Từ đấy truyện
phát triển theo hướng gần gũi với truyện của ta, nhưng lại không có tình tiết
cứu giúp ruồi và chuột. Thử thách đầu tiên là phải ăn đúng bát cơm do vợ