thức ăn về nuôi. Một hôm hai đứa xin phép mẹ đi xa, dọc đường gặp một
ông già chỉ cho các thứ cây thuốc đem về chữa lành mắt hai người mẹ.
Nghe hai mẹ kể chuyện cũ, hai chàng vội đi tìm Xóc cà tực để báo thù.
Cuối cùng hai chàng tìm đến nhà bố A-nha giết được con quỷ đang hiện
hình, chỉ cho bố biết, rồi đưa bố đi đón hai người vợ cũ, mẹ của họ [3] .
Người Thái-lan cũng có một truyện gần với truyện Xóc cà tực, nhưng ở đây
vợ cũ của vua không phải hai mà đến những mười hai nàng công chúa chị
em ruột. Một bà chằng (y-ắc) hóa thành một cô gái đẹp làm cho vua hết sức
mê mẩn, lấy nó làm vợ yêu. Muốn đuổi những người vợ vũ của vua, bà
chằng giả làm bộ lên một cơn bệnh giữ dội. Vua đến thăm, nó bảo phải có
mắt của mười hai người đẻ cùng một mẹ thì mới lành. Vua đang lúc say
mê, bèn sai móc mắt những người vợ cũ của mình cho bà chằng, vì chỉ có
trường hợp ấy mới đủ số mắt của mười hai chị em ruột. Kết thúc câu
chuyện cũng có một chú bé con công chúa út, nhờ sức khỏe và tài trí tiêu
diệt được bà chằng, đưa mẹ và các dì về với địa vị cũ và với cặp mắt lành
lặn như xưa.
Truyện Con ốc vàng của người Lào cũng là một dị bản của các truyện trên,
nhưng ở đây có thêm nhiều tình tiết khác:
Vua nước Xa-vi-môn tuổi già mà không có con nối dõi, ra lệnh cho cung
tần ai đẻ được con trai sẽ phong làm hoàng hậu. Một cung nữ là Chăn-thê-
vi có mang, nhưng khi sinh thì không phải người mà là một con ốc. Tuy
vậy, hoàng hậu cũng sợ mất địa vị nên giấu kín không cho vua biết việc
này, và xúi vua đuổi Chăn-thê-vi ra khỏi thành. Không ngờ từ vỏ ốc lại bí
mật hiện ra một chàng trai (như truyện Nàng tiên trong vỏ ốc, Khảo dị
truyện số 117, tập III) có phép lạ và sau đó Xăng Thoong - tên chàng trai -
ở với mẹ sau khi vỏ ốc bị đập vỡ. Nỗi vui mừng của Chăn-thê-vi không lâu
vì nhà vua cho là ma quỷ, sai đao phủ ném Xăng Thoong xuống sông. Vua
Thủy cứu chàng, nhưng lại giao cho một nàng hầu, vốn là quỷ đội lốt
