truyện của Lào, một hôm anh cùng họ đi săn thi, họ không được gì cả, còn
anh thì được rất nhiều con thịt. Anh nhường cho họ một ít với điều kiện
phải đóng dấu sắt nung vào người. Rồi cũng nhờ ngựa giúp, anh biến trở lại
thành chàng trai đẹp trước đây, khiến công chúa vợ anh lại càng yêu hơn
nữa. Một hôm, nhân để báo thù mấy người anh rể, anh vạch những dấu hiệu
trong người chúng cho mọi người thấy. Nhờ ngựa chỉ dẫn, cuối cùng anh
làm cho bố biết mình là ai và buộc vua về với mẹ.
Những truyện dưới đây tuy hình tượng đã xa dần với các truyện trên, nhưng
có phần chắc đều là những dị bản xa gần của chúng. Lược kể ở đây mỗi thứ
một vài truyện tiêu biểu.
Trước hết, một số truyện gần mô-típ của truyện Tấm Cám với chủ đề dì ghẻ
đánh tráo con mình thay cho con chồng là vợ vua (hoặc em âm mưu hại chị
để cướp tình yêu) với hình ảnh nổi bật: móc mắt. (Xem thêm Khảo dị,
truyện số 153, truyện của Pháp: Cô Ma-ri ở túp lều trong rừng).
Một truyện khác của Pháp là Con nai cái trắng:
Một ông vua muốn lấy vợ không biết chọn ai giữa hai cô gái đẹp. Cuối
cùng vua cũng thành hôn với một cô. Ít lâu sau, hoàng hậu đẻ được một
đứa con trai. Trong khi vua đi vắng, cô kia vốn có phép phù thủy, bèn nhân
dịp đến thăm biến hoàng hậu thành một con nai trắng, còn mình thì thay
vào hoàng hậu. Người bị phép phù thủy hễ sau ba ngày mà không có ai giải
phép thì sẽ thành nai suốt đời. Cô hầu hoàng hậu có biết việc này, nhưng vì
sợ quá, không dám hé răng.
Ngày hôm sau vua về. Vào buồng hoàng hậu, vua không nghi ngờ gì cả,
bèn hỏi thăm sức khỏe. Hoàng hậu giả đáp: - "Sức khỏe của thiếp hiện nay
rất xấu, nếu không được ăn thịt nai cái trắng thì mai sẽ chết". Vua bèn tổ
