đẹp Xuân Hương thì trong lòng hâm mộ. Gặp nàng ở chợ buông lời trêu
ghẹo, nhưng nàng nghiêm sắc mặt cự tuyệt. Quan giận để bụng, sau đó ít
lâu ngầm cho người đến gây sự với nàng đặt điều về việc bội hôn, để việc
đưa đến cửa công, cuối cùng quan cho bắt nàng giam lại. Vẫn chưa cam
thất vọng, quan lại sai người thân tín vào nhà giam dỗ dành, hứa nếu nàng
thuận theo mình thì sẽ được làm nàng hầu, ăn mặc sung sướng, nhược bằng
không thuận sẽ làm cho nhục nhã. Một lần nữa quan án lại bị nàng nhiếc
mắng ê chề. Hôm sau, Xuân Hương liền bị quan kết tội bội hôn và lăng mạ
trưởng quan, bị đánh đòn 80 roi trước công chúng.
Ngày gia hình đã đến. Hôm ấy cũng là ngày phiên chợ, nên người đông
nghìn nghịt. Trên một cái bàn gần chợ, quân lính sắp hàng chỉnh tề. Xuân
Hương tay bị trói, do một người lính điệu ra trước mặt các quan để tuyên
án. Một tên lính cầm roi sắp sửa giáng vào người nàng. Nhưng giưa lúc
viên đề lại tội trạng, thì hàng quân bỗng dạt ra, nhường chỗ cho một người
đang cưỡi ngựa tiến vào, theo sau có một tên lính cầm cờ có hai chữ "khâm
sai". Thấy vậy, mọi người đều sụp lạy. Người cưỡi ngựa chính là Tồng Như
Mai. Nguyên khi ra đến tỉnh Bắc, chàng cho lính hầu giữ kín mọi việc,
riêng mình cải trang thành một người hành khất. Chàng không ngờ người
yêu của mình đang lâm nạn. Tay bị tay gậy, chàng đã đến với từng người
tìm hiểu sự thật về Xuân Hương. Người ta cho biết nàng là con người đoan
chính, rằng nàng không chịu lấy ai, chỉ thủ tiết đợi chờ một chàng thư sinh
nào đó đang theo học ở kinh kỳ. Khi hỏi về viên quan án, ai nấy đều tỏ vẻ
khinh bỉ, rủa là đồ chó lợn, chỉ quen hối lộ và làm điều phi pháp, nhưng vì
sợ thần sợ thế, nên chẳng ai dám ho he.
