tướng mềm môi, nhưng trong rượu có thuốc độc nên cả hai đều chết cả. Sau
đó mưa to gió lớn nổi lên, các tướng khác của vua Thủy kéo tới định bắt cô
gái bướng bỉnh, nhưng họ lại bị dân làng hết sức che chở chống cự, nên
không làm gì được. Từ đấy hai vợ chồng sống yên ổn[2].
Dân tộc Cor có truyện Nàng tiên cá cũng là một dị bản của các truyện trên:
Một anh chàng đánh cá có một túp lều bên bờ hồ. Hàng ngày quăng lưới,
anh hát giọng hát du dương, có lúc lại đánh nhạc chiêng. Một hôm kéo lưới
thấy nặng tay, bỗng có một bàn tay người giơ lên vẫy vẫy, và có tiếng nói: -
"Xin chàng thả em ra!" Kéo lên thì là một cô gái đẹp da trắng, tóc đen nằm
gọn trong lưới. Chàng đánh cá ngắm không chán mắt, đoạn buông thả. Về
đến thủy cung, cô gái thầm cảm ơn chàng trai. Về phía chàng trai cũng đâm
ra nhớ cô gái, lại ra chỗ cũ kéo lưới. Cô gái cũng tìm đến chỗ cũ để được
nhìn mặt và nghe giọng hát của anh chàng người trần. Một hôm, nàng bỏ
thủy cung lên bờ, hai người đẹp duyên. Nàng tiên cá sau đó đẻ được hai
người con trai đều giống bố. Lớn lên chúng lấy vợ người làng, cũng sinh
con. Một hôm, có một trận bão dữ dội thổi nàng tiên cá ra hồ, rồi biến mất.
Không thấy vợ trở về, chồng khóc thương vô hạn. Hàng ngày, chàng
thường ra chỗ gặp gỡ cũ ca hát, nhưng giọng không còn trong trẻo nữa.
Đau buồn, thất vọng, chàng chết, người ta chôn bên cạnh lều. Thế rồi một
hôm nàng tiên cá lại xuất hiện, đến lều tìm chồng. Đêm nào nàng cũng ngồi
cạnh mộ khóc than, nhưng không thể làm cho chồng sống lại được nữa[3].
Truyện Chàng Ta Luông của người Dao có đoạn đầu cũng cùng một mô-típ
với hai truyện trên, duy đoạn sau thì gắn với hình ảnh một số truyện như:
Nàng tiên trong vỏ ốc (Khảo dị truyện số 118) và Ai mua hành tôi? (số
135), đều ở tập III, như sau:
Ta Luông khỏe mạnh, đẹp trai, nhưng mồ côi, nhà nghèo, sống bằng nghề
đốn củi và câu cá, có giọng hát rất hay làm cho các cô gái trong vùng mê
như điếu đổ, nhưng anh chưa để ý một ai. Gần vùng có một vực sâu ăn
thông với các sông hồ gọi là Vũng-sâu. Ta Luông ngày ngày câu ở đây.
Tiếng hát của anh vang đến tận thủy phủ làm cho vua ở đây là Long vương
