anh em cũng như ở Đông nam Á, nhưng mỗi truyện có ít nhiều tiến triển và
sắc thái khác nhau. Ví dụ truyện Nàng Long Nữ và chàng Tam Lan của
Trung-quốc cũng nói đến một chàng trẻ tuổi có tiếng đàn (hay sáo) tuyệt
vời làm cho con gái Long vương nghe mà mê mệt và thầm yêu trộm nhớ,
nhưng cũng bị bố giam giữ không cho liên lạc với người yêu như truyện
của ta. Cuối cùng được một nhân vật khác giúp, chàng trẻ tuổi dọa đun sôi
nước biển khiến cho Long vương hoảng sợ, buộc phải để cho đôi bên lấy
nhau, v.v... Xem thêm các truyện Chàng thổi khèn (Khảo dị số 135, tập III),
Tiếng khèn Tồng Páo (Khảo dị số 149) của người Mèo, Anh Ba và quan
thổ ty (Khảo dị số 148) của người Choang (Trung-quốc), đều ở tập IV, v.v...
Người Nùng có truyện Tài Xì Phoòng[5] gần như là một với truyện Người
con gái cá của người Xạ Phang (xem Khảo dị truyện Của Thiên trả Địa, số
42, tập II) đều có một số hình ảnh có phần tương tự với các truyện trên.
(HẾT TẬP IV)
[1] Theo Đinh Gia Thuyết. Non nước Ninh-bình, trong Thực nghiệp dân
báo và theo lời kể của người Ninh-bình.
[2] Theo Truyện cổ dân gian của các dân tộc Việt-nam, tập III.
[3] Theo Đỗ Thiện, Ngọc Anh, Đinh Văn Thành. Truyện cổ Tây-nguyên,
đã dẫn.
[4] Theo Hoàng Quyết, Hoàng Thao, Mai Sơn,... sách đã dẫn.
[5] Xem Hoàng Quyết. Truyện cổ Tày Nùng.
