KHO TÀNG TRUYỆN CỔ TÍCH VIỆT NAM ĐÔI ĐIỀU SUY NGHĨ
Tính từ ngày tập I của bộ sách được xuất bản (1957), cho đến khi tập V ra
đời (1982), tới nay (1993), đã gần bốn chục năm qua, giá trị của bộ sách và
công lao của soạn giả đã hoàn toàn được khẳng định. Sách được tái bản
nhiều lần, nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của bạn đọc, tôi muốn nói
đến các thế hệ bạn đọc. Lớp này nối tiếp lớp khác. Cả người nghiên cứu và
độc giả bình thường, đều thấy cần có sách, mà là có cả bộ, chứ không phải
từng quyển riêng lẻ. Có cả bộ trọn vẹn - cả phần Nghiên cứu và phần Khảo
dị - chứ không phải chỉ có riêng phần Truyện để đọc cho vui. Không đợi
đến các nhà chuyên môn phân tích đánh giá, khuynh hướng bạn đọc như
vậy chứng minh một sự thực cần được nhắc lại: đây là một công trình khoa
học, chứ không phải chỉ là một sách sưu tầm bình thường. Tôi muốn nhấn
mạnh điều này, để lưu ý những bạn yêu thích truyện cổ và đã thích thú sưu
tầm, nên rút kinh nghiệm của người đi trước nhằm nâng cao thêm chất
lượng các loại sách tương tự sẽ ra đời. Vì phải nói thực rằng, từ sau 1982,
không hiếm gì những bộ sưu tầm cổ tích mới, song chưa có bộ nào đuổi kịp
bộ Kho tàng. Đó là chưa nói đến không ít những truyện vay mượn Kho
tàng, vay nhiều khi vụng, mà mượn nhiều khi sót[1].
Sự công nhận giá trị bộ sách đã là nhất trí. Điều hầu như ai cũng thấy rõ là
một công phu tích lũy lâu dài, đặc biệt là trình độ uyên bác của người soạn.
Không thiết tha với kho tàng cổ tích, không theo dõi và thu thập tài liệu
một cách cần mẫn bao quát, rộng rãi thì không thể tiến hành việc khảo dị
một cách khá đầy đủ ở sau mỗi câu chuyện chính văn như vậy được. Người
đọc cảm thấy như thế, và các bài phê bình cũng xác nhận như thế. Song nếu
chỉ dừng lại với nhận xét ấy thì quả là chưa thỏa đáng đối với những đóng
góp của soạn giả. Tôi rất hy vọng, nhất là trong giới nghiên cứu phôn-clo
(folklore) ở Việt-nam, nhất là các nhà khoa học chuyên sâu về loại hình tự
