ông tỏ ra hết sức kiên quyết, hy vọng để bố sáng mắt. Thuyền bọn lái
chuyến ấy đi biển có sóng to, cô gái che mặt nhảy xuống nước và quả nhiên
biển lặng.
Xuống thủy phủ, cô gái được ở với vua Thủy. Khi bọn lái trở về, qua nơi cô
gái hy sinh thì thấy nổi lên mặt nước một đóa hoa hồng tuyệt đẹp - "Đó là
cô gái hóa thành". Nhà vua đau nặng, người ta bảo chỉ có hoa hồng giữa
biển chữa là lành. Bọn lái tìm đến vua bán đóa hoa. Trong khi đó vua Thủy
đưa nàng lên trần, đặt ở vườn hoa. Vua bắt gặp bèn lấy nàng làm vợ. Cô gái
kể chuyện ngày xưa cho chồng nghe. Vua sai đi tìm ông già, và hai cha con
nhận ra nhau[12].
Trong thần thoại Hy-lạp (Grèce) có truyện I-phi-jê-ni (Iphigénie) có đề tài
hy sinh tương tự, nhưng nội dung có khác:
A-ga-mem-nông sắp kéo đại quân vượt biển đánh thành Tơ-roa báo thù cho
vua anh là Mê-nê-lát bị cướp vợ. Nhưng thần Gió chơi khăm, ở đây thần
không làm bão tố như truyện của ta và của Nhật, mà lại làm cho không có
một tý gió nào để có thể dong buồm. Một vị tiên tri cho biết: muốn cho đại
quân vượt biển thuận lợi thì phải hiến tế I-phi-jê-ni, nàng công chúa yêu,
trước bàn thờ nữ thần Đi-an.
Vua không nỡ, nhưng sau vì lòng hiếu thắng trước toàn quân, buộc phải hy
sinh tình cha con. Về phần I-phi-jê-ni bị bố lừa tới nói là để gả cho một vị
tướng, nhưng khi biết sự thật, cũng can đảm nhận lấy cái chết. Nhưng lúc
lưỡi dao sắp dâm vào cổ nàng thì nữ thần Đi-an đã đón nàng di, thay vào đó
một con nai tơ[13].
[1] Theo Quan Âm Thị Kính, nhà in Mai Du Lân, Hà-nội, 1933; và Quan
Âm chính văn tân truyện (nôm) bản in Phúc An (1919).
[2] Theo Bản khai sách Hữu-lập, Vĩnh-lại và Nhiêu-hợp, tập II.
[3] Theo Jê-ni-bren (Génibrel), sách đã dẫn.
[4] Theo Trúc Lâm Tục Đăng. Nam Hải Quan Âm bản hành quốc ngữ
