ngày mai nếu thấy có dây từ trên trời thả xuống thì cha con cứ nắm lấy mà
trèo lên. Hôm sau, nhờ sợi dây anh chàng leo được lên đến cửa nhà trời,
gặp lại vợ. Kết thúc cũng có tình tiết cha con trở về với cái trống, gói cơm
và cũng bị đàn quạ (ác là) làm cho người nhà trời vặn (?) dây, đưa đến cái
chết của hai cha con. Nhưng người kể lại cho rằng cha hóa thành con cuốc,
con hóa thành con ve, chứ không phải được lên trời như truyện trên[4].
Một dị bản Người lấy tiên, lại có những tình tiết khác nữa: Có hai anh em,
bố mẹ mất để lại một số tài sản. Anh tham lam chiếm lấy tất cả, chỉ chia
cho em một thửa ruộng xấu. Cày không được, người em chỉ ngồi khóc. Một
vị tiên xuất hiện, hỏi: "Vì sao con khóc?" Hắn trả lời: -"Ruộng khô cứng
cày không nổi, biết lấy gì mà sống đây!". Tiên bèn chọc gậy xuống đất, tự
nhiên nước theo lỗ phun lên đầy ruộng. Người em cày cấy. Đến mùa lúa
chín bội thu, người em gặt không xuể (có người kể gặt đến đâu lúa mọc lên
đến đấy) lại ngồi khóc. Tiên lại hiện ra hỏi lý do rồi cho năm tiên nữ xuống
gặt giúp. Người em thấy các nàng xinh đẹp, bèn giấu đi một cặp cánh. Cuối
cùng nàng tiên mất cánh trở thành vợ chàng như các truyện trên. Sau khi
tìm được cánh, nàng tiên bèn rang bỏng trộn mật cho con ăn dần, lại đặt
một chậu nước ở giữa nhà cho con uống dần. Ở đây người chồng lên trời
tìm vợ tiên bằng cách đốt "cơ nghiệp" để cho ngọn khói đưa hai cha con
bay lên. Đến nơi, họ không biết lối, trong khi đi tìm, họ dừng lại bên giếng
nhà trời xin nước uống đỡ khát, vô tình đứa bé đánh rơi lược mẹ vào thùng
nước, nhờ vậy mà chồng gặp lại vợ. Sau đó theo người kể, cả vợ chồng con
cái cùng xuống trần mỗi người một nơi, về sau họ mới lại lên trời[5].
Mô-típ truyện Ả Chức chàng Ngưu hầu như ít vắng mặt trong cổ tích thần
thoại của nhiều dân tộc, đặc biệt các dân tộc ở Đông Nam Á nói riêng, ở Á
- Úc nói chung. Chúng tôi chỉ kể sau đây một số truyên có tính chất điển
hình.
Trước hết là truyện của đồng bào Cham-pa Lưỡi dao thần, tình tiết có nhiều
