KHO TÀNG TRUYỆN CỔ TÍCH - Trang 2484

Hồi anh Gióng còn học ở Đồng-hới có ông Viễn Đệ (em vợ anh Kinh Chi,
người anh trai đầu) cũng từ Huế ra Đồng-hới sản xuất dầu tràm mà sau này
ông đặt tên là dầu "khuynh diệp". Quảng-bình là nơi có nhiều cây tràm mọc
và dân ở các vùng có tràm từ lâu đã biết cất tinh dầu tràm để chữa bệnh.
Ông Đệ vừa tự cất lấy dầu vừa mua dầu của dân đưa về pha chế thêm một ít
nước màu riêng của mình thành một loại tinh dầu màu lá chuối trong xanh,
chế vào từng cỡ chai to, bé để bán khắp ba kỳ. Người ta ưa chuộng dầu
"khuynh diệp" vì nó chữa được một số bệnh nhức đầu, sổ mũi, nóng sốt khá
hiệu nghiệm, và cũng vì tinh dầu của nó có màu sắc xanh đẹp khác hẳn với
tinh dầu của người khác sản xuất màu vàng cỏ úa... Có thể chuyện làm ăn
của ông Đệ đã có phần nào tác động tới anh tôi hồi đó. Vừa học tiểu học,
anh tôi vừa tích cực làm quảng cáo cho hãng Viễn Đệ. Anh biến câu
chuyện cổ tích mà ai cũng biết về hai bà mẹ, tranh nhau một đứa con, thành
một truyện thơ dài, trong đó chỉ có một tình tiết được anh "cải biên" là tình
tiết sau cùng: khi vị quan phân xử đang lúng túng không biết nên trả đứa bé
về cho người nào vì người nào cũng tỏ ý hết lòng thường yêu, thì bỗng
trong túi một người rơi ra lọ dầu "Khuynh diệp"; thế là vụ kiện ngã ngũ -
đứa con về tay bà mẹ có dầu. Phải chăng cái duyên của truyện cổ tích đã
"bén" vào cậu học trò xứ Nghệ từ đấy? Tôi không rõ nhưng cũng nhân việc
này mà trước khi rời Đồng-hới, anh tôi được ông Viễn Đệ tặng cho một
chiếc máy chữ xách tay, cấu tạo đơn giản đánh theo kiểu mổ cò một ngón.
Chiếc mày này khi ra Vinh mở Bình Ân dược phòng và hiệu đồ tre chạm đã
giúp anh tôi đánh những giấy tờ giao dịch rất trang trọng, bề thế, như là
một hãng sản xuất lớn. Không những thế, về sau, khi Nhóm thanh niên cứu
quốc Can-lộc thành lập và hoạt động, nó còn được dùng để đánh những
giấy tờ quan trọng, những chỉ thị của Việt minh và những truyền đơn đánh
Nhật đuổi Pháp... Và cũng chính nó đã làm chúng tôi một phen phải long
tóc gáy mang đi chôn giấu ở trại Hồng, cách nhà 15km, khi có tin mật thám
Pháp đến khám nhà.