bằng con đường tiếp thu môn học về tiếng loài vật ở nhà trường. Sau đây là
một truyện của người Ma-rốc (Maroc) Tiếng loài chim:
Một người lái buôn giàu có ở Phe-dơ (Phez) không con, nhờ một pháp sư
cho ăn một thứ quả loài cây lạ, người vợ liền có mang đẻ được một con trai.
Ông ta cho con đi học. Con lên mười ông mang đến đất Thánh, nhưng đi
qua một thành phố Ai-cập, thấy có một trường học dạy tiếng chim, ông bèn
để con lại học với một số vàng, định lúc trở về sẽ lại đón con về. Nhưng khi
người bố trở về thì lạc đường, không đón được. Mấy năm sau, ông mới lại
đi tìm thì con mình đã tinh thông tiếng chim, và đang thay thầy giáo dạy
tiếng chim ở trường. Bố đưa con đi tàu về quê. Giữa đường, thấy có ba con
chim trò truyện với nhau, người bố hỏi con xem chúng nói gì. Con không
trả lời. Mọi người chế nhạo. Mãi sau nài mãi, con mới cho biết: - "Nó bảo
con ngày sau sẽ làm vua còn bố thì làm phu khuân vác". Bố giận để bụng,
một đêm nọ nhân lúc con ngủ say bèn bỏ hòm đem thả xuống biển, nhưng
khi bố về đến nhà thì nhà cháy, hai vợ chồng tay trắng phải đi làm thuê
kiếm ăn rất vất vả. Trong khi đó, anh chàng biết tiếng chim được một người
đánh cá nước nọ vớt lên nuôi làm con nuôi. Anh đánh bạn với con một viên
quan án nước ấy. Vua nước ấy lúc đó bị ba con chim đến kêu quang quác
suốt ngày, đuổi mấy cũng không đi. Vua sai các quan đại thần giải thích lý
do, hứa ai trả lời được thì chia cho nửa nước, không thì chặt đầu. Đến lượt
quan án phải giải thích. Cả nhà buồn rầu khóc lóc vì biết sẽ bị vua xử tử.
Thấy bạn buồn và khi biết lý do, anh chàng xin phép vào giảng giải thay
quan án. Anh nói với vua: - "Trong ba con chim này, có một con trống ở xứ
Đông, một con trống ở xứ Tây. Con mái vốn là vợ con xứ Tây nhưng vừa
qua vì chồng đi vắng lâu ngày, nó đã theo con xứ Đông. Bây giờ con xứ
Tây mới trỏ về, nên cả ba đến xin vua phân xử". Vua chưa biết nên phân xử
thế nào, bèn nhờ chàng biết tiếng chim xử hộ. Anh bảo hai con trống bay về
hai phía, rồi bảo con mái hãy đi theo con nào mình thích. Con mái lại theo
con trống xứ Tây.
