Có hai anh em Chánh và Quýt ở làng Nam-lang. Chánh đã lớn, còn em gái
thì còn bé. Lúc còn nhỏ, hai anh em được bố mẹ xăm vào đầu một dấu hiệu
của gia đình. Sau đó dân làng này xung đột với làng Ma-cát, và bị làng Ma-
cát bắt làm tù binh. Chánh bị đưa đi bán cho lái buôn. Thời gian trôi đi,
Chánh cũng qua tay nhiều chủ. Sau Chánh trốn được về làng thì nhà cửa
không còn gì nữa, bèn đến cư trú ở làng Nong-hát làm ăn, rồi lấy vợ tại
đấy. Vợ là con nuôi một người dân thường. Vài tháng sau làng động. Thầy
pháp của làng được thần cho biết có một hiện lượng loạn luân. Khi tìm đến
Chánh và vợ, thấy dấu xăm của họ, mới rõ sự thật. Sau đó hai anh em hóa
làm chim: một con trống một con mái, chui rúc trong rừng sâu, vì hổ thẹn
không muốn cho ai biết [5] .
5. Về loại truyện có nội dung đề cập đến vấn đề quan hệ luyến ái giữa anh
và em ruột, ở miền Trung còn có truyện Sự tích chim bóp-thì-bóp:
Xưa có gia đình nọ can tội với triều đình, bị kết án chém cả nhà. Hai chị em
ruột nhà ấy trốn được vào rừng sâu. Họ đào củ hái trái kiếm ăn qua ngày.
Dần dần người em trai lớn lên, đêm ngủ kề nhau, một hôm em bỗng bỏ tay
lên vú chị. Chị đưa chuyện: "Trời phạt" ra để ngăn em. Em sợ rồi bỏ đi mất.
Chị thương em đi tìm, luôn miệng gọi em: "Bóp thì bóp". Sau không tìm
được, chị em đều hóa làm chim bóp-thì-bóp [6] .
Loài chim này bắt đầu đi kiếm ăn từ hoàng hôn, mái trống gọi nhau, đuổi
nhau vòng quanh núi, sắp sửa gặp nhau thì rạng, phải trở về tổ [7] .
6. Một truyện khác Sự tích sao hôm, sao mai và sao rua nói đến hai anh em
trai, có chỗ giống và khác với truyện của Lăng-đờ (Langdes) nói trên.
Xưa có hai anh em ở với nhau: anh đã có vợ, em còn bé dại. Vừa khi anh bị
