Bèn trở về cố công dạy chồng học. Cuối cùng chồng đỗ trạng[3].
Đồng bào Cham-pa có truyện Trạng, trong đó có một đoạn nói Trạng đi tìm
một người vợ lý tưởng mà mãi chưa gặp được người nào vừa ý. Một hôm
đến bờ một con sông, muốn sang mà không thấy có đò, cũng không thấy
bến. Trong khi chưa biết hỏi ai, bỗng gặp một cô gái ở bên kia bờ. Trạng
cất tiếng hỏi thì cô gái đáp: -"Hỏi người đi cùng thì rõ". Trạng thấy người
cùng đi với mình không có ai khác hơn ngoài một cái rựa cán dài mà mình
cầm tay, mới hiểu ra là dùng rựa dò đường sẽ lội được. Biết cô gái khôn
ngoan, qua sông, Trạng hỏi nhà để ghé chơi. Cô gái chỉ nói mấy câu: -
"Cổng làng có một giếng thơi. Một người có chửa đứng chơi trước làng.
Nhà thì giữa đám mây xanh. Trên từng mây trắng, xung quanh sao vàng".
Trạng không hiểu ra sao, bèn đi theo cô gái. Cô gái nói: - "Tôi đang đi".
Trạng hiểu ra là muốn đến nhà cô gái thì phải đi ngược đường. Trạng tìm
đến một làng trước cổng có giếng nước, hai bên bờ giếng có cây chuối sắp
trổ hoa. Trạng lại tìm vào một ngôi nhà xung quanh có giàn mướp hoa
vàng, trên mái nhà là dây bầu hoa trắng, biết là nhà cô gái[4]. (Xem thêm
Khảo dị, truyện Em bé thông minh, số 80).
Người In-đô-nê-xi-a (Indonesia) có truyện Người chồng tội phạm, đoạn đầu
có cùng mô-típ với các truyện trên:
Ở Xu-ma-tơ-ra (Sumatra) có 4 cô gái xinh xắn thông minh hẹn nhau nếu
không gặp được người thông minh thì không lấy làm chồng. Gặp một
chàng trai, họ mời đến chơi nhà. - "Nhà các cô ở đâu?". Chàng trai hỏi. Cô
thứ nhất trỏ vào tóc, cô thứ hai trỏ vào lông mày, cô thứ ba trỏ vào hai vú,
cô thứ tư lấy tay đập nhẹ vào váy. Nói đoạn mỗi cô đi một ngả. Anh chàng
không làm sao hiểu được. Đang suy nghĩ bỗng gặp một người có tội bị trói
phơi nắng, lưng còm, máu me đầm đìa. Sau khi xin nước giải khát, người bị
