Thổi nồi đồng điếu lại chan nước cà". Khác với truyện trước, người đàn bà
này không có ý định trẫm mình mà chỉ định bỏ nhà ra đi. Khi đến sông thì
đã có ai cất mất ván cầu, gần đó thấy có một cụ đồ đang lội bì bõm, hỏi thì
cụ trả lời là đi tìm một cái kim: "Cái kim là vật bao nhiêu mà cụ mất công
như vậy?". - "Nhưng nó là vật kỷ niệm của vợ tôi; cần phải có thủy có
chung chứ". Cô gái thông minh suy nghĩ lại, bỏ ý định trên[2].
Người Nùng có truyện Chàng ngốc đi học kết hợp một phần truyện Cuộc
phiêu lưu của chàng Ngốc (số 190, tập V) với một số tình tiết của hai
truyện trên:
Ngốc mồ côi bố, xách túi bạc đi tìm thầy để học. Theo hai ông thầy thuốc
rong chuyên làm cái việc đánh cồng "phèng phèng"; sau ba năm chỉ nhớ có
môn thuốc chữa mắt. Trở về chữa lành cho con gái phú ông đau mắt đã ba
năm, được phú ông gả cho làm vợ. Từ đó cứ nằm dài ở nhà. Vợ giục đi
buôn, trước hãy "buôn đầu chợ, ăn cuối chợ". Hắn ta mua bánh ở đầu chợ
ra khỏi chợ thì ăn hết, rồi về. Lần sau, vợ bảo đi bán vải. Hắn hỏi: - "Bán ở
đâu?". - "Chỗ nào đông người thì bán". Thấy nhà trường đông người hắn
đặt gánh chào nhưng chả ai hỏi cả. Sau ba tiếng trống học trò vào học, hắn
thấy vắng lại quảy hàng về. Vợ nghe kể bực mình, một hôm trao cho chồng
thoi vàng bảo đổi bạc bảo chuẩn bị đi buôn chuyến khác. Thấy ngỗng phủ
nhau giữa sông, hắn thương con vật bị chìm bèn thuận tay cầm thoi vàng
ném. Mất vàng nhưng về lại khoe với vợ là đã cứu được con ngỗng. Vợ
thân thân trách phận lấy phải chồng ngu đần bèn bỏ đi. Thấy hai chàng trai
cắm một bông hoa "coi" trắng trên một bãi phân trâu, nàng biết là họ mỉa
mình. Vì có câu hát "Bióoc noong đây lại chắp khỉ vài, Mi cần sau chỉnh
vải pây đai" (Hoa em đẹp cắm bãi phân trâu, không người săn sóc héo đi
không). Càng thêm tủi phận, nàng toan tự vẫn, đến bến gặp một người đang
múc nước sông lên để sàng - "Sàng nước để làm gì vậy?". Nàng hỏi. - "Để
tìm cái kim khâu". Nàng nghĩ bụng - "Vậy ra trong thiên hạ còn có kẻ ngu
hơn chồng ta".
