KHẢO DỊ
Truyện này cùng một cốt truyện với truyện Anh chồng ngốc ở miền Bắc,
tuy mỗi bên có một số hình tượng khác nhau:
Ở Bắc-ninh có cô gái thông minh lấy phải anh chồng đần độn con một phú
ông.
Một hôm vợ bảo chồng đi chợ bán con chó nhà. Vợ dặn: - "Quan tám tiền
ngay, quan tư tiền chịu". Khi nghe hắn đòi như vậy, ai cũng cho là ngốc:
mua tiền mặt lại đắt hơn mua chịu. Một cụ đồ nghe hắn đòi, nghĩ bụng: -
"Ý muốn của người bán chó là bán chịu để có dịp đi đòi tiền mà thăm con
chó của mình, như vậy là người có nghĩa". Bèn mua chịu. Nhưng địa chỉ
của cụ đồ là: "Tìm đến một làng đầu làng có "hữu thủy vô ngư, hữu ngư vô
thủy", vào một nhà có "hữu kim vô chỉ, hữu chỉ vô kim". Cũng như truyện
trên, khi đi đòi tiền người mua chịu, hắn không biết đàng nào mà tìm, đành
về khóc với vợ. Vợ giúp hắn đi tìm, bảo đến làng nào đầu làng có giếng
(hữu thủy vô ngư), lại có điếm canh có mõ cá (hữu ngư vô thủy); rồi tìm
đến nhà nào có rào găng (hữu kim vô chỉ), có dây tơ hồng (hữu chỉ vô
kim).
Ở đây cũng có câu chuyện cụ đồ mời ăn cơm và gửi quà về biếu vợ nhưng
quà tặng là một gói cơm nắm gạo tám xoan, giữa có nhét mấy quả cà ủng.
Vợ hắn nhận gói cơm biết ý nghĩa kín đáo: - "Tiếc thay hạt gạo tám xoan;
