Đồng bào Tày cũng kể chuyện Thạch Sanh như của người Kinh. Đặc biệt ở
Hòa-an (Cao-bằng) dân địa phương coi nguồn gốc truyện Thạch Sanh là
của mình [2] . Không những họ căn cứ ở câu "Ngày xưa, ở quận Cao-bình",
mà còn căn cứ vào một cái hang tương truyền là nơi Thạch Sanh chém
Chằn tinh, và những đền thờ thờ Thạch Sanh ở một số làng xã, và vào một
số phong tục ngôn ngữ liên quan đến tình tiết của truyện, v.v...
Cần chú ý là truyện của ta cũng cùng một "thoại" với truyện Thạch
Sanhchém chằng trong các vở "dù kê" của đồng bào Khơ-me (Khmer) nên
lại có người cho rằng có lẽ nguồn gốc truyện Thạch Sanh là từ Thạch
Sanhchém chằng của người Khơ-me mà ra [3] .
Người Mèo có hai truyện:
1. Sinh Lữ cứu con Ngọc Hoàng.
Sinh Lữ mồ côi bố, nhà nghèo nhưng có sức khỏe. Vua nghe tin muốn
mượn tay anh đón giết rắn lớn sắp bắt con gái Ngọc hoàng đi qua, hứa sẽ
gả cho cô gái ấy nếu cứu được. Anh mượn gươm vua ra đi, nhưng rắn quá
lớn, sức chém của anh đối với nó chả mùi mẽ gì. Anh theo dấu rắn đến một
cái hang sâu. Vua sai dòng dây cho anh xuống. Gặp cô gái, cô can anh đừng
trêu nó mà nguy hiểm. Nghe lời cô anh thử nhấc mũi kiếm của nó lên thì
không nổi. Anh buồn phát khóc. Tự nhiên một giọt rượu từ trên trời rơi vào
miệng, anh nuốt vào thấy khỏe ra, lại nhấc thử thì thấy nổi. Anh lần lượt
xin cô gái hai bát rượu cái, cuối cùng nhấc lên nhẹ như lông, anh tung mũ
nó lên trời rồi giơ đầu hứng lấy đội vào. Cô gái lại dặn anh phải chém quái
vật vào lúc nó mở mắt vì chính lúc ấy là lúc nó ngủ thật sự. Anh làm theo
