Nguyễn đổng Chi
Kho Tàng Truyện Cổ Tích
91. BÀ LỚN ĐƯỜI ƯƠI
Trong vùng rừng núi miền Tuyên Hưng có giống khỉ gọi là dã nữ. Thỉnh
thoảng người ta bắt được vài con đem về tập cho nói một vài tiếng người.
Họ nuôi chơi làm cảnh, và quen gọi là đười ươi.
Ngày ấy ở kinh thành Thăng Long phố xá buôn bán đã mọc lên san sát.
Nhiều cửa hiệu to lớncất đủ mọi thứ hàng như gấm vóc, tơ lụa, pha lê, đồ
sứ, v.v... Bọn chủ hiệu chỉ trông nhờ vào sự mua sắm của đám quan lại. Hồi
bấy giờ hàng quan võ được coi trọng, mà quan võ thì phầnnhiều là người
đàng trong, quê hương nhà Chúa. Vợ con họ cũng theo đòi kiểu cách nhà
quan: cũng hoa tai vành cánh, cũng cáng xá, cũng con hầu, đầy tớ xúm xít
từng đoàn, v.v... Bọn chủhiệu chỉ thích họ có mỗi một điều là khi mua hàng
khai bao nhiêu họ giả bấy nhiêu, ít có sự cò kè bớt một thêm hai như bọn
nhà quan xứ Bắc. Cho nên bọnchúng coi họ là khách bở, chào mời rất mực
đon đả, nhiều khi cứ đưa hàng đến nhà rồi mới lấy tiền sau.
Chợt một hôm kia, trên đường phố có một cái cáng mui luyện, lá sắn buông
kín mít, khiêng qua. Vẻ lộng lẫy của những người hầu: áo nỉ đỏ, cổ viền
kim tuyến, làm cho người ta choáng mắt. Cáng dừng lại trước một dãy phố.
Một người hầu tiến lại khúm núm bên cáng. Một lát sau, hắn tìm vào một
hiệu buôn mà chủ nhân đã đón sẵn, chào mời những tiếng ngọt như mật.
Hắn nói nhỏ với bà hàng:
