100
5. SỰ TÍCH CHIM HÍT CÔ
Ngày xưa, có hai cô cháu ở chung với nhau một nhà. Người cô già, chồng chết
từ lâu. Đứa cháu còn bé chừng mười hai tuổi mồ côi cha mẹ. Nhà họ nghèo, chỉ
có vài sào ruộng, không ñủ sống. Cho nên cô cháu ngày ngày phải ñi mò cua bắt
ốc hoặc mót hái kiếm ăn. Mấy năm trời ñược mùa, hai cô cháu tuy không lấy gì
làm ñầy ñủ nhưng cũng sống vui. Ngày ngày cháu theo cô xách giỏ ra ñồng,
miệng hát có vẻ thích chí.
Nhưng không may vụ hạ năm ấy mất mùa. Rồi tiếp ñến vụ mùa nắng hạn nên
cũng chẳng ăn thua gì. Trời không nắng lắm nhưng nhất ñịnh không mưa làm
cho các ao hồ ñều khô rông rốc. Ruộng nứt nẻ hết. Hai cô cháu cũng như những
người nghèo khác ñi mò cua bắt ốc ở các vùng cạn nước. Nhưng cua ốc bắt mãi
cũng phải hết. Mà trong nhà thì gạo ñã kiệt từ lâu. Biết tìm cái gì mà nuôi nhau
ñây. Người ta có sức khỏe lên rừng chặt củi về ñổi lấy những cái ăn ñược mà
sống qua ngày. Riêng hai cô cháu sức yếu ñành chịu nằm nhà nhịn ñói. Cái chết
ñang dọa nạt họ.
May sao, buổi sáng hôm ấy có người hàng xóm sang báo tin cho cô cháu biết
là có mấy ñám lúa ở làng bên cạnh ñã bắt ñầu gặt. Bà cô thấy mình yếu lắm rồi,
ñứng lên không vững nữa. Chỉ có cháu là hơi tỉnh. Anh chàng gắng ngồi lên.
Một người láng giềng ñem cho một bát canh rau. Cháu húp vào thấy khỏe cả
người, vội ñứng lên ñi theo họ.
Họ ñến vừa kịp buổi gặt. Nhưng người gặt thì ít mà người mót thì ñông vô kể.
Tất cả ñều ñói nhưng mót rất khỏe. Họ ñánh liều sấn vào bứt lúa mặc kệ chủ
ruộng cầm roi ñánh không tiếc tay.
Mãi ñến chiều, người cháu mới ñem lúa về. Lèo tèo chỉ có một nắm bằng cái
chổi xể. Nhưng anh chàng không ngại. Hắn ñập, sảy, rang rồi bỏ vào cối giã. Chỉ
một lúc sau hắn ñã ñổ vào nồi bắc lên bếp.
Khi nồi cháo bắt ñầu sôi thì người cô bỗng trở mình và rên khừ khừ. Cháu lật
ñật vào lật chiếu thăm cô. Cô rên rỉ kêu ñau bụng, bảo cháu ñi xin cho mình một
tí gừng. Cháu ngần ngại không muốn ñi nhưng thấy cô có vẻ nguy kịch, vội
ñánh ñường vào xóm. Sau khi cháu ñi, người cô gắng dậy ngồi vào bếp ñun lửa
cho nồi cháo. Lúc cháo chín, cô bỏ muối vào nếm thử một hớp. Chất ngũ cốc
vào bụng trôi ñến ñâu, thịt da như sống lại ñến ñấy. Thấy cháu vẫn chưa về, cô
múc ra một bát ñể dành phần cho cháu rồi lại ngồi ăn. Loáng một cái, cô ñã ăn
hết phần của mình. Cô lại chõng nằm nhưng trong bụng vẫn thấy thèm. Thấy
cháu vẫn chưa về, cô nghĩ: - "Thằng bé có lẽ ñược người ta cho ăn rồi nên mới
lâu thế. Nếu hắn ñói thì dù gừng ñược hay không cũng phải về sớm". Nghĩ vậy,
người cô lại lồm cồm dậy ăn xén vào cháo của cháu một tý. Cô ñi ra ngoài cửa
