101
nhìn. Vẫn không thấy tăm dạng của cháu. - "Chắc nó ñược ăn rồi còn ngồi lại
sưởi. Ta có thể ăn nốt ñi cho nó". Nghĩ thế, cô yên tâm lại húp thêm một hớp
nữa vào phần của cháu.
Cho ñến khi người cháu mang gừng về thì bát cháo chỉ còn một tý nước ở dưới
ñáy. Cháu hỏi cô. Cô không trả lời. Nhưng cháu cũng ñoán ñược hết. Cháu ôm
mặt khóc nức nở. Cháu giận cô, oán cô rồi rủa cô. Được một chốc, cháu bưng
bát cháo lại chõng cô nằm, dí sát vào miệng và nói bằng một giọng cay chua:
- Đó còn ít nữa, hít nốt ñi! Hít ñi cô, hít cô...
Sáng hôm sau, mãi ñến trưa vẫn chưa thấy cháu dậy, cô lại gần ñưa tay sờ vào
người cháu, thì ôi thôi người cháu ñã lạnh toát từ bao giờ.
Từ ñó trở ñi vào khoảng trời khuya, người ta nghe có tiếng chim kêu não nùng
trong không gian: "Hít cô! Hít cô!". Tiếng chim kêu một ñiệu ñều ñều như nhắc
nhở những ngày sống gian khổ của hai cô cháu
1
.
KHẢO DỊ
Truyện này theo người Hà-tĩnh, Quảng-bình kể cũng tương tự, nhưng có một
tình tiết hơi khác:
Ngày xưa có hai cô cháu nhà nghèo, sống chung với nhau. Một năm nọ ñói
kém lớn, người chết như rạ. Hai cô cháu hết gạo, sức yếu, ñành ngồi nhà ñợi
chết. Giữa khi ñó người cháu bỗng trông thấy một con chuột nhắt. Hắn bảo
chuột: - "Thôi từ giã chuột nhé! Chúng tao chết ñói ñây!". Chuột bảo: - "Gạo
ñang còn trong bồ sao ñã chết vội thế!". Người cháu chạy vào buồng vét mãi
trong bồ gạo chỉ thấy còn có mỗi một hạt cuối cùng. Thấy hắn ném xuống ñất,
chuột bảo: - "Ngọc của trời ñấy. Cứ giữ lấy rồi mỗi ngày ñưa ra hít ba lần là ñủ
sống rồi!".
Cháu bèn nhặt lấy, trân trọng ñưa cho cô, kể chuyện vừa rồi và nói: - "May
quá chúng ta sẽ sống, o
2
ạ". Người cô cho là cháu mê hoảng nói càn không ñề ý
ñến. Nhưng mấy ngày sau, trong khi cô cất bước không nổi thì cháu vẫn vui vẻ
ca hát. Cô ngạc nhiên về sự mầu nhiệm của "hạt ngọc". Từ ñó hai cô cháu cứ
ñến bữa ăn là ñem "hạt ngọc" mỗi người hít một tý, nhờ vậy họ kéo dài sự sống
ñược vài mươi ngày.
Nhưng sau ñó một hôm, trong khi hít, người cô buột tay ñể cho "hạt ngọc"
chui tuột vào cổ họng của mình. Cô khạc mãi nhưng "hạt ngọc" vẫn không ra.
1
Theo báo Tràng-an.
2
O: cô (tiếng Nghệ - Tĩnh).
