124
phép cho Lương Nhân thành một chàng trai ñẹp ñẽ thông thái. Hán Chân ñưa
chồng về triều tâu rõ sự thật. Vua gả công chúa cho Lương Nhân làm vợ hai. Thị
Vân cũng ñược ñón về làm vợ ba
1
.
Truyện Sự tích con muỗi tương tự với một số truyện cổ tích phương Tây.
Trước hết là cổ tích Đức do Grim (Grimm) sưu tập:
Xưa có một người lính can ñảm lấy vợ là một nàng công chúa. Ngày mới lấy
nhau, hai bên cùng hẹn sống chết có nhau. Nếu vợ chết trước chồng thì chồng sẽ
tự chôn sống với người yêu. Ngược lại, nếu chồng chết trước vợ thì vợ cũng sẽ
làm như vậy.
Ít lâu sau người vợ mang bệnh qua ñời. Người chồng quyết chết theo vợ,
chàng tự chui vào huyệt nằm bên cạnh cái xác. Trong lúc ñợi chết, chàng bỗng
thấy một con rắn bò ñến gần vợ, bèn ngồi dậy giết chết con vật. Sau ñó, một con
rắn khác ñến tìm, thấy ñồng ñội ñã chết, liền trở về mang ba cái lá cây ñến làm
cho sống lại. Người ñàn ông bèn nhặt lấy ba lá và bắt chước phương pháp cứu
chữa của con rắn làm cho vợ mình cũng sống. Đoạn, chàng ñưa vợ về nhà, giao
ba cái lá cây quý báu kia cho một người ñầy tớ tin cậy giữ.
Từ khi sống lại, người vợ trẻ tự nhiên thay ñổi tình cảm ñối với chồng. Nàng
không yêu chồng nữa. Một lần vợ chồng ñi tàu trên biển, người vợ phải lòng
viên cai tàu. Giữa lúc chồng ñang ngủ say, nàng cùng viên cai tàu nâng bổng
người chồng vứt xuống biển. Nhờ ñược người ñầy tớ trung thành vớt lên và
dùng ba lá cây cứu sống lại, người ñàn ông mới thấy lòng dạ bạc bẽo và gian ác
của vợ. Cuối cùng hắn ñã trị tội vợ ñến chết.
Trong kho cổ tích của người Ý (Italia) cũng có hai truyện nói ñến việc người
chồng làm cho cô vợ trẻ của mình sống lại, Ở truyện thứ nhất, người chồng ban
ñêm ngồi gác tại một ngôi ñền, trong ñó có quan tài của vợ. Bỗng dưng thấy một
con rắn bò ñến cạnh quan tài, bèn giết ñi. Nhưng con rắn lại sống lại, nhờ có một
con rắn khác ñưa ñến một thứ cỏ "cải tử hoàn sinh". Anh ta bèn dùng cỏ ấy cứu
sống vợ. Ở truyện thứ hai, người chồng giết chết một con thằn lằn ñến gần quan
tài của vợ nhưng con vật ñã ñược mẹ nó cứu sống nhờ có một thứ hoa hồng. Anh
bèn cứu vợ bằng hoa hồng ấy.
Một truyện cổ tích Pháp cũng có nội dung gần giống những truyện ñã kể:
Một chàng trai trẻ tuổi tên là Hoa Hồng lấy vợ nhưng không may hai tháng sau
khi cưới, vợ chàng bị bạo bệnh rồi qua ñời. Thương nhớ vợ hết sức, anh chàng
cứ chiều chiều ñến khóc ở mộ vợ. Một hôm, theo lệ thường anh bước vào nghĩa
ñịa, bỗng có con ma hiện ra trao cho một cái hộp bằng bạc trong có một ñóa hoa
1
. Theo lời kể của ñồng bào Bắc-bộ.
