1431
ñỏ trên má công nương (số 188), Hai bảy mười ba (số 201) cũng có thể xuất
hiện khá muộn, vì một mặt kết cấu nghệ thuật quá mới, mặt khác chế ñộ phong
kiến mà truyện phản ánh tuy vẫn còn sức mạnh nhưng sự phản ứng ñối với nó lại
còn mạnh hơn và quyết liệt hơn, mặc dù mâu thuẫn chỉ diễn ra trong nội bộ gia
ñình.
*
* *
Trong cuộc hành trình của các dân tộc vào vũ ñài lịch sử, Việt-nam ñã góp mặt
khá sớm bằng nhiều kỳ công dựng nước và giữ nước. Điều kiện thiên nhiên
vùng nhiệt ñới làm cho mỗi bước phát triển của dân tộc có những thuận lợi và
khó khăn nhất ñịnh. Đó là một quá trình phấn ñấu gian nan, quyết liệt và trường
kỳ nhằm chiến thắng mọi trở ngại thiên nhiên, ñẩy lùi mọi nguy cơ ñồng hóa và
"thực dân hóa", giành bằng ñược cơm áo và ñộc lập tự do, xây dựng cho mình
một nền văn hóa riêng biệt ở một góc Đông nam châu Á. Điều ñó là hiển nhiên,
vì những gì còn ñể lại dấu vết từ lòng ñất, hoặc còn ñược chép trong thư tịch,
ñều ñã chứng thực.
Tuy nhiên, một số người trước ñây chỉ biết nhìn một cách cận thị vào những
hoạt ñộng chính trị, văn hóa chính thống của nhà nước quân chủ, nghĩ rằng văn
hóa Việt-nam chẳng qua là bản sao lại của văn hóa Hán mà thôi. Một số người
khác tầm nhìn có rộng rãi hơn nhưng cũng không kém phần hình thức khi cho
rằng Việt-nam - một trong ba nước Đông-dương - có vị trí nằm giữa ngã ba
ñường của các dân tộc, vốn là nơi ñụng ñầu của hai nền văn minh lớn thế giới:
Ấn-ñộ và Trung-quốc, nên ñã là nơi trộn lẫn bao nhiêu nhân chủng cũng như thu
hút bao nhiêu nguồn văn hóa khác nhau mà thành của mình. Đã vậy thì ở ñó làm
gì có một nền văn hóa ñộc lập, cũng làm gì có một chủng tộc riêng biệt?
Những ý kiến nông nổi nói trên dần dần ñã bị thực tiễn khoa học bác bỏ. Và
tới nay, không phải ít những công trình nghiên cứu của những khoa học gia tên
tuổi quốc tế, bao gồm nhiều chuyên nghành: sử học, văn học, chính trị, quân sự,
xã hội học... ñã ñưa ra nhiều "thiết chứng" xác nhận bản sắc ñặc thù của văn hóa
Việt-nam, một nền văn hóa không phải mới xuất hiện gần ñây và mang từ ñâu
ñến mà là một nền văn hóa bản ñịa, tồn tại từ lâu, và ñược kế thừa, tiếp nối ngay
trên mảnh ñất này.
Dĩ nhiên không ai phủ nhận mảnh ñất Việt-nam vốn nằm ở ngã ba ñường,
ñiểm nút của nhiều mối giao tiếp phức hợp, do ñó không tránh khỏi giữa nhiều
tộc người ñã có sự chiếu ứng, bồi ñắp lẫn nhau. Nhưng hẳn cũng không ai bác
bỏ là trong số những tộc người cư trú trên lãnh thổ Việt-nam xưa kia, tộc người
