157
người ñều lấy làm ngạc nhiên thấy ông vừa chân ướt chân ráo ñến nơi ñã vội cáo
từ về ngay.
Nhưng khi về ñến nhà, ông tìm mãi vẫn không thấy túi ngọc ñâu cả, ông rụng
rời cả người. Đi tìm vợ, vợ cũng không thấy nốt. Nóng ruột, ông lục lọi khắp
nơi. Cuối cùng ông bắt ñược một mảnh giấy do vợ viết ñể lại gài ở chỗ treo án.
Trong ñó, vợ ông nói rằng có người của Long vương lên bảo cho biết hễ ai bắt
ñược túi ngọc ñưa xuống dâng Long vương thì sẽ ñược phong làm hoàng hậu.
Bởi vậy bà ta ñã trộm phép ông ñưa túi ngọc xuống thủy phủ rồi, không nên tìm
làm gì cho mệt.
Đọc xong thư vợ, Dã Tràng ngất ñi. Ông không ngờ vợ ông lại có thể như thế
ñược. Ông cũng không ngờ âm mưu của Long vương thâm ñộc ñến nước ấy.
Nghĩ ñến hai thứ bảo vật, ông tức ñiên ruột. Sau cùng, ông dự tính cho cát lấp
biển thành một con ñường ñi xuống thủy phủ ñể lấy lại túi ngọc vì ông còn nhớ
rõ ñường lối ñến cung ñiện của Long vương. Mặc dầu mọi người can ngăn, ông
cũng không nghe, bèn dọn nhà ra bờ biển ñể làm công việc ñó. Ngày ngày ông
xe cát chở ñến bờ quyết lấp cho bằng ñược.
Cho tận ñến chết, Dã Tràng vẫn không chịu bỏ dở công việc. Chết rồi ông hóa
thành con còng còng hay cũng gọi là con dã tràng, ngày ngày xe cát ñể lấp biển
1
.
Tục ngữ có câu:
Dã tràng xe cát biển Đông,
Nhọc lòng mà chẳng nên công cán gì.
hay là:
Công dã tràng hàng ngày xe cát,
Sóng biểu dồn tan tác còn chi
2
.
hay là:
Con còng còng dại lắm không khôn,
Luống công xe cát sóng dồn lại tan.
Người ta nói ngày nay loài ngỗng sở dĩ không bao giờ ăn tép là vì chúng nó
nhớ ơn loài tép ñã thế mạng cho tổ tiên mình ngày xưa. Họ còn nói loài ngỗng
có một cái mào trắng trên ñầu là dấu hiệu ñể tang cho Dã Tràng ñể nhớ ơn cứu
mạng
3
.
1
Theo báo Tân văn (1935).
2
Câu này ở Nam-bộ có người ñọc: Sóng ba ñào ai xét công cho.
3
Đoạn này theo Lăng-ñờ (Landes). Sách ñã dẫn.
