168
ñến ñó. Lúc Công sắp tô cho Quạ thì vừa có Diều ñến rủ Quạ ñi ăn thịt trâu. Quạ
háu ăn, bảo Công trút cả thuốc vào cho mình. Vì thế người Quạ ñen như mực
1
.
Trong sách của Lăng-ñờ (Landes) có truyện Quạ và Bìm bịp. Truyện này có lẽ
chỉ lưu hành ở miền Nam, trong ñó cũng có tình tiết phần nào giống với truyện
vừa kể:
Xưa Quạ và Bìm bịp ñều là ñầy tớ hầu hạ ñức Thánh. Một hôm ñức Thánh
dùng một trăm thợ ñóng một chiếc tàu lớn. Khi tàu ñã ñóng xong, ñức Thánh sai
Quạ ra bờ sông xem nước bao giờ lên ñể hạ thủy. Quạ ra sông thấy ở gần ñấy có
một cái ao cạn, tôm cá nhiều lắm, bắt rất dễ và ăn rất ngon, bèn lội xuống bắt ăn,
say mê quên cả về.
Thấy Quạ ñi lâu quá, ñức Thánh sốt ruột, sai Bìm bịp ñi tìm Quạ. Quạ vừa
thấy Bìm bịp ñến, ñã bảo: - "Ở ñây tôm cá nhiều lắm, xuống bắt ñi mày, không
ñi ñâu mà vội!". Bìm bịp nghe bùi tai bèn cũng xuống bắt cá, quên cả phận sự
ñức Thánh giao cho.
Đức Thánh lại sai Bồ câu ra sông ñể tìm Quạ và Bìm bịp. Bồ câu ñi qua ao
thấy họ ñang mải bắt cá ăn, bèn trở về báo với chủ. Đức Thánh giận vô cùng,
quyết ñịnh hạ thủy tàu ra ñi, không cần ñợi Quạ và Bìm bịp nữa.
Quạ và Bìm bịp ăn no mới nhớ ñến phận sự. Cả hai ñều sợ chủ trị tội nên
không dám về. Chúng nó dắt nhau ñến nhà Nhị tỳ gần ñó. Ở ñây có một bọn học
trò mượn ngôi nhà công làm nơi trọ học, nghiên mực và son của họ bỏ ñầy cả
gậm giường. Quạ nghĩ ra ñược một kế bèn bảo Bìm bịp: - "Chúng ta hãy lấy
mực bôi khắp cả người cho lạ ñi. Như thế lúc về, ñức Thánh trông thấy chúng ta
sẽ buồn cười mà không quở nữa". Nói rồi Quạ lấy mực bôi khắp cả mình. Bìm
bịp cũng bắt chước Quạ, bôi vào người, mới bôi ñược cái ñầu và cổ thì mực ñã
cạn. Nó bèn lấy son bôi thêm cho trọn phần dưới.
Đoạn cả hai vội ñi về hầu chủ. Đức Thánh bật cười rồi tha ñánh cho cả hai.
Nhưng khi tàu sắp nhổ neo thì ñức Thánh bắt chúng hóa làm chim, bắt ở lại
không cho theo nữa.
Vì thế mà ngày nay chúng ta thấy bộ lông của Quạ ñen thui như mực, còn
chim Bìm bịp thì ñỏ nâu như màu son, trừ ñầu và cổ màu ñen.
(Xem thêm truyện Sự tích con Bìm Bịp ở Khảo dị, truyện số 13).
Đồng bào Xrê (Xré) ở Tây-nguyên cũng có một truyện nói về bộ lông ñen
nhưng khác với truyện của ta: có nhân vật Dinh Dang, lúc xuống cõi âm tìm thấy
hai chất thuốc nhuộm ñen và ñỏ, bèn trao cho Quạ là tên có phận sự giao thông
với cõi trần. Một hôm Quạ vô ý ñể bình thuốc ñen ñổ cả vào người nên từ ñó
lông Quạ không còn trắng nữa. Cũng vì thế, lúc Quạ lên cõi trần truyền lại cho
1
Theo Bren-gờ (Brengues). Cổ tích và truyền thuyết Lào.
