192
nông dân lại trở lại trồng lúa. Vụ lúa năm ấy thắng lợi, anh chàng mới sắm sửa
làm một ngôi nhà gạch.
Trong khi ñó ở miếu, Thành hoàng luôn tay ñánh dập phán quan và tiểu quỷ.
Bọn này chờ chủ nguôi giận mới dâng một mẹo là thuật tàng hình ñến nhà nó
chờ khi lắp rầm, hễ thấy thợ lắp ñằng này thì tháo ñằng kia, lắp ñằng kia thì tháo
ñằng này. Như thế nhà chả bao giờ làm xong, cơm gạo của nó sẽ bọn thợ mộc ăn
hết. Thành hoàng bằng lòng sai ñi.
Ở nhà anh nông dân, thợ mộc lắp rầm mãi không xong, gõ ñầu này vào thì ñầu
kia bị phán quan và tiểu quỷ tháo ra. Tức mình bác phó mộc nói to: - "Gõ mạnh
vào ñầu phán quan
1
ấy!" Phán quan nghe nói hoảng sợ dắt tiểu quỷ lủi một
mạch.
Từ ñó chúng không dám quấy nhiễu anh nông dân nữa
2
.
Người Pháp có truyện Nông dân với quỷ:
Một anh nông dân bình thường nhưng làm việc giỏi, dũng cảm và có mưu trí.
Một con quỷ mắt sáng bắt anh làm tá ñiền. Quỷ ñòi "ăn phần ngọn" - Được!".
Hai bên làm giao kèo. Mùa ấy anh ta trông toàn củ cải và thu hoạch củ bộn bề
trong khi ñó phần quỷ chỉ toàn lá. Quỷ bảo: - "Mày không thể chơi tao lần thứ
hai. Năm tới tao ăn phần gốc". - "Được!". Anh lại vãi lúa mạch và làm cho phần
của quỷ chỉ toàn lá rạ. - "Năm tới tao ăn cả gốc lẫn ngọn". "Được!" Lần này anh
trông toàn ñậu leo. Quỷ chỉ ñược rễ và ñầy lá. Quỷ ñiên tiết, bảo: - "Cách chia
thế này không thế kéo dài ñược. Phải quyết ñịnh ai làm chủ trại. Mai sáng mặt
trời mọc hai ta gặp nhau ở cầu Quỷ" - Để làm gì?" - "Mỗi bên cưỡi lên một con
vật rồi thử ñoán của nhau xem là con vật gì. Nếu tao ñoán ñúng con của mày thì
tao sẽ hưởng tất cả thu hoạch. Nếu mày ñoán ñúng con của tao thì mày sẽ làm
chủ tất cả".
Sáng mai, anh nông dân thức vợ dậy sớm bảo cởi sơ mi bôi mật từ ñỉnh ñầu
ñến gót chân, rồi lăn ñi lăn lại trên một cái giường lông mười lần, hai mươi lần,
trông y như là một bù nhìn ñầy lông, lại buộc một cái ñuôi lừa ở mũi, rồi làm bộ
thắng cương ñi ñến cầu của Quỷ, nấp trong lau sậy. Hai bên gặp nhau, anh nông
dân ñoán ra ngay con vật mà quỷ cưỡi là con lừa, còn về phía quỷ thì hắn nhìn
mãi nhưng không thể biết ñược con vật mà anh nông dân cưỡi là con gì. Nó
không ñầu không ñuôi, bốn chân lông ngỗng mà lại có ñuôi ở mõm. Quỷ lắc
ñầu: - "Lạ quá! Thôi mày giữ lấy trại. Tao không muốn ñặt chân lên cái xứ sở có
những chuyện kỳ quặc nữa"
3
.
1
Thợ mộc Trung-quốc gọi chỗ gác trên hai ñầu nóc của cây rầm là "ñầu phán quan".
2
Theo Dân gian văn nghệ tuyển tập.
3
. Pua-ra (Pourra): Kho tàng truyện cổ tích, quyển III, ñã dẫn.
