191
Cũng trên ñó có buộc một bó lá dứa hoặc cành ña mới hái ñể cho Quỷ sợ.
Ngoài ra, người ta còn vẽ hình cung tên hướng mũi nhọn về phía Đông và rắc
vôi bột xuống ñất vào những ngày Tết ñể cấm cửa Quỷ
1
.
Có câu tục ngữ:
Cành ña lá dứa treo kiêu (cao),
Vôi bột rắc ngõ chớ trêu mọi nhà.
Quỷ vào thì quỷ lại ra,
Cành ña lá dứa thì ta cứa mồm
2
.
Ngày xưa người ta còn tin rằng những lúc cần ñuổi quỷ như khi có dịch tễ
chẳng hạn, thì treo một nắm lá dứa ở trước ngõ hay vẩy máu chó khắp mọi nơi
cho Quỷ khỏi quấy. Đàn bà thường buộc tỏi vào giải yếm là cũng có một mục
ñích gần như vậy.
KHẢO DỊ
Truyện này có phần tương tự với truyện Nông dân với Thành hoàng của
người miền Đông Chiết-giang (Trung-quốc):
Ngày ñó ở miếu Thành hoàng có hội hương khói, ai nấy cố biện lễ vật ñể cầu
thần phù hộ. Thành hoàng sai một chú tiểu quỷ ñi thám thính xem ai cúng nhiều
cúng ít. Quỷ trở về cho Thành hoàng biết lễ vật linh ñình nhất là của tên nhà
giàu trong vùng, còn ít nhất là của một nông dân hay ñi qua trước miếu. Thành
hoàng nghe nói tức giận, bảo phán quan và tiểu quỷ làm cho lúa của anh nông
dân kia "ñầu bé ñít to" cho bõ ghét.
Cụ già giữ miếu nghe ñược liền mách với anh nông dân. Anh chàng bèn ñổi
việc trồng lúa ra trồng khoai môn nên vụ thu hoạch này năm ñó ñược rất nhiều.
Phán quan và tiểu quỷ thấy thế về tâu lại cho Thành hoàng biết. Thành hoàng tức
giận lắm, bàn kế bảo làm cho hoa màu của nó "ñầu nhỏ bụng to ñít bé". Anh
nông dân lại ñược ông từ mách cho việc ấy, bèn nghĩ ra kế trồng ngô thay cho
khoai môn. Năm ñó, vụ ngô của anh trúng, làm cho cả Thành hoàng lẫn tiểu quỷ
tức ñến lộn ruột. Chúng lại bàn tính làm cho hoa màu "từ ñầu ñến ñít ñều to như
nhau". Lần này anh nông dân lại trồng mía. Kết quả mía mọ tốt như một khu
rừng làm cho Thành hoàng tức ñiên lên, nọc cổ phán quan và tiểu quỷ ñánh năm
mươi hèo. Phán quan và tiểu quỷ lại hiến kế "ñầu to ñít bé". Không ngờ anh
1
Toàn truyện theo lời kể của người Hà-tĩnh. Đồng bào Mường ở châu Đà-bắc (Hòa-bình)
cũng có truyện Sự tích cây nêu tương tự như trên nhưng kể có phần sơ lược.
2
Theo lời kể của người Sơn-tây.
