21
LỜI NÓI ĐẦU
Nghiên cứu và sưu tầm vốn văn nghệ dân gian của dân tộc nói chung và
truyện cổ tích nói riêng là một trong những công việc ñược Nhà nước ta ñặc biệt
khuyến khích. Trước Cách mạng cũng từng có một vài học giả lưu tâm làm
những việc ñó, và họ ñã công bố kết quả của mình trên sách báo. Gần ñây hơn
thì những công trình sưu tầm, nghiên cứu cũng như các cuộc thảo luận giữa các
bạn Vũ Ngọc Phan, Trần Thanh Mại và Văn Tân gợi ra nhiều ñiểm bổ ích cho
việc tìm hiểu truyện cổ dân gian.
Nhưng nói chung, chưa nấy ai ñiều tra thật ñầy ñủ truyện cổ tích Việt-nam ñể
dựng lên một hệ thống hoàn chỉnh, và trên cơ sở ñó, ñi sâu nghiên cứu chúng
một cách toàn diện. Thực ra, kho tàng truyện cổ tích của chúng ta có không ít
loại hình, trong mỗi loại hình có khá nhiều dạng kết hợp rất phong phú, nhưng
hiện vẫn còn nằm lẫn lộn trong các kho sách cũ, trong mọi trí nhớ, mà khả năng
cá nhân chưa tìm tòi khai thác hết ñược. Do ñó, việc nghiên cứu chỉ mới là bước
ñầu, thiên về khái quát mà thiếu phong phú, cụ thể.
Theo chúng tôi, công tác nghiên cứu và sưu tầm vốn văn nghệ dân tộc quá khứ
nếu chưa thành một công việc tập thể, ñược khơi ñộng thành một phong trào
rộng lớn trong cả nước, thì vẫn chưa thể gọi là toàn diện, do ñó cũng chưa thể
ñạt kết quả dứt ñiểm như ý muốn. Cần phải có một cơ quan chuyên môn hoặc
một hội nghề nghiệp ñể hướng dẫn sưu tầm, trao ñổi ý kiến và tập trung tài liệu
như ở nhiều nước ñã từng làm, thì việc bảo tồn và phát huy vốn cũ mới mong
thực hiện tốt ñược.
Trong khi chờ ñợi sự kiện lớn lao và cần thiết ñó, chúng tôi bạo dạn ñem khả
năng tìm tòi cá nhân thu góp những truyện cổ tích Việt-nam nghe ñược, ñọc
ñược và nhớ ñược từ trước tới nay, chỉ mong cung cấp một tài liệu tham khảo
cho những bạn yêu truyền thống văn học của dân tộc.
Bộ sách này là bộ thứ hai trong những công trình nghiên cứu của chúng tôi về
truyện truyền miệng, tiếp theo bộ ñầu tiên nhan ñề Lược khảo về thần thoại Việt-
nam. Nó gồm có ba phần:
Phần ñầu, tìm hiểu một ít nét về bản chất, lai lịch và lịch sử phát triển của
truyện cổ nói chung và cổ tích nói riêng.
Phần thứ hai, chiếm một khoảng rất lớn trong bộ sách là những truyện cổ tích
Việt-nam ñã chọn lọc và sắp ñặt theo một hệ thống riêng
Phần cuối là những nhận xét sơ bộ về ñặc ñiểm tư tưởng, nghệ thuật, qua ñây
tạm ñánh giá tổng quát truyện cổ tích Việt-nam.
