242
Một ông vua nhờ các nhà thông thái bói toán về ñường vợ con của hoàng tử.
Họ không dám nói sự thật nhưng vì vua giục, họ phải tâu: - "Hoàng tử sẽ lấy một
người ñàn bà dòng dõi hèn hạ, một người "Pă-li" ở tại một ñường phố thuộc
thành phố Đuốc-ba-san". Để phá tiền ñịnh xấu, hoàng tử cưỡi ngựa ñến nhà kia
mổ bụng cô gái. Cô này nhờ ñiều kiện may mắn không chết, vết thương dần dần
lành, và sau ñó ít lâu ñược con voi ngự ñặt lên lưng mang ñến cung vua. Hoàng
tử thấy cô ñẹp tuyệt trần không biết ñó là người mà mình trước ñây muốn xa
lánh, bên lấy nàng làm vợ. Ít lâu sau, hoàng tử phát hiện ra vết sẹo ở bụng của
vợ mình, hỏi, mới biết kết quả của mối duyên tiền ñịnh.
Truyện của Hy-lạp (Grèce):
Một trong ba bà tiên tri cho biết một cô gái mới ñẻ sẽ lấy một thương nhân
nước ngoài, khách quý của nhà ấy. Giận quá, người khách nọ bồng ñứa bé ném
qua cửa sổ, ñứa bé rơi trên một cái cọc thủng bụng.
Về sau nguời thương nhân lấy vợ, nhờ vết sẹo mới nhận ra ñó là cô bé mà
mình ném ngày xưa nhưng không chết.
Hai truyện khác của người Ác-mê-ni (Arménie) và của nguời Nga rất giống
với truyện Trung-quốc ñã dẫn. Ở truyện Ác-mê-ni, có một hoàng tử gặp một cụ
già ngồi ghi chép những tội lỗi và số phận con người. Hỏi về mình, ông cụ nói:
anh sẽ lấy con một người chăn bò làm vợ. Thấy cô gái nằm trên giường, mụn
nhọt khắp mình, hoàng tử bèn sai người giết ñi. Nhưng luỡi dao ñã không làm cô
chết mà làm cô trở nên ñẹp như tiên.
Ở truyện Nga, hoàng tử không phải gặp ông cụ già mà là gặp một người thợ
rèn - rèn hôn nhân cho con người - ñang ñập trên ñe hai sợi tóc mảnh dùng ñể
kết duyên (như sợi dây ñỏ ở truyện Trung-quốc). Thấy người vợ tương lai mà
ông thợ rèn chỉ cho mình là một cô gái từ lâu da thịt bấy nát, hoàng tử tìm ñến
và ñâm một mũi gươm. Không ngờ cô gái nhờ ñó trở nên ñẹp ñẽ.
Cô-xcanh (Cosquin) còn nhắc tới một loạt truyện khác có nội dung hôn nhân
tiền ñịnh như con vô tình giết cha lấy mẹ, trong ñó có truyện Ơ-ñíp (Oedipe) của
thần thoại Hy-lạp, cũng coi như gần gũi với các truyện trên
1
. Người Khơ-me
(Khmer) cũng có truyện một hoàng tử cứu mẹ, bị vua nước láng giềng bắt cóc,
nhưng vì không biết mặt mẹ nên lấy nhầm làm vợ, về sau cũng nhờ có vết sẹo ở
trên mình hoàng tử, nên mẹ mới nhận ra
2
.
1
Cô-xcanh (Cosquin). Cổ tích con mèo và cây ñèn cầy ở châu Âu thời trung cổ và ở phương
Đông.
2
Xem ở mục Khảo dị truyện Sự tích thành Lồi (số 34).
