257
cạnh, nói nhỏ vào tai hắn mấy câu. Thế rồi người ta thấy Vương quay sang hỏi
Thạch Sùng: - "Nhà người tuy rất giàu nhưng có ñầy mà không ñủ. Ta thì cho
rằng thế nào trong nhà nhà người cũng còn thiếu nhiều ñồ vật".
Thạch Sùng ñang cơn ñắc ý: - "Nhà ta không thiếu một ñồ vật gì cả. Nếu nhà
ngươi chỉ ra ñược một vật mà ta thiếu ta sẽ mất với nhà ngươi không phải mười
thúng vàng mà còn tất cả gia sản nữa. Trái lại, nếu ta mà có ñủ thì nhà người
cũng phải mất cho ta y như vậy!". Thế rồi trong một cơn kiêu căng ñến cực
ñiểm, Thạch bắt Vương cùng mình ký tên vào bản giao ước mới. Khi ký xong,
Vương bảo hắn: - "Nhà ngươi hãy ñưa mau ra ñây cho các vị xem mẻ kho của
nhà ngươi ñi". Nghe ñến ñó, Thạch Sùng giật mình. Mẻ kho là thứ gì hắn cũng
ñã biết. Đó là thứ nồi ñất mẻ mà chỉ nhà nào cùng khổ lắm mới dùng ñể nấu thức
ăn. Ngày xưa hồi còn hàn vi, hắn ñã từng ñi nhặt vật ñó trong ñống rác ñưa về
ñánh chùi ñể kho cá. Nhưng ñã từ lâu, lâu quá rồi, hắn không còn nhớ ñến thứ
ñồ dùng hèn hạ ấy nữa. Vì nhà hắn bây giờ toàn dùng ñồ ñạc bằng vàng bạc, tệ
nhất cũng bằng ñồng thau, có bận tâm chứa những thứ của ấy ñể làm gì. Nhưng
hắn cũng cố giục bọn ñầy tớ lục tìm trong xó vườn góc bếp xem sao. Tìm ñi
kiếm lại khắp mọi nơi mà vẫn không nhặt ñược dù chỉ là một mảnh nồi vỡ. Quả
là nhà Thạch Sùng không thể làm gì kiếm ñược những món ấy.
Thế rồi sau ñó một lúc lâu, những người làm chứng công nhận sự thắng cuộc
về phía em hoàng hậu. Thạch Sùng không ngờ mình bị thua một vố ñau như thế.
Hắn cay ñắng nhìn thấy tất cả gia sản cho ñến vợ con, nàng hầu, nô tỳ. v. v... ñều
chạy sang tay họ Vương. Còn lại một mình ngồi trong túp lều, hắn tặc lưỡi tiếc
cho cơ nghiệp tự tay mình gây dựng trong bao năm ñến nay tay trắng lại hoàn
tay trắng. Rồi hắn chết, hóa thành con mối tức là con thằn lằn, cũng gọi là con
thạch sùng. Loài mối thỉnh thoảng lại chắt lưỡi kêu lên mấy tiếng: "Thạch
Thạch" là vì thế
1
.
Ngày nay người ta còn có câu tục ngữ: Thạch Sùng còn thiếu mẻ kho
2
, có ý nói
trên ñời khó có ai ñược hoàn toàn ñầy ñủ.
KHẢO DỊ
Một dị bản kể chuyện Thạch Sùng có khác với truyện trên, nhất là ñoạn kết:
Thạch Sùng, Vương Khải hai bên giao hẹn ñấu của trong một tháng, hễ ai thua
thì những của ñã ñem ñấu thuộc về người thắng. Đầu tiên Khải tán hạt tiêu trát
vách (tiêu phòng). Sùng sai trải gấm ra ñường ñể ñi (cẩm dạo).
1
Theo báo Những trang về Đông dương (1913).
2
Câu này ở miền Nam có người nói Giàu như ông Thạch Sùng còn thiếu mẻ bác.
