322
- Trong xóm hiện nay có ai mới chết không?
Vợ Trương Ba ñáp:
- Có một người hàng thịt mới chết tối hôm qua. Thần Đế Thích bảo chị ta dẫn
mình ñến nhà người hàng thịt rồi bảo nhỏ với chị: - "Ta sẽ kiếm cách làm cho
chồng nhà ngươi sống lại". Nói xong thần hóa phép rồi trở về trời.
Nói chuyện trong nhà người hàng thịt lúc ñó, mọi người ñang xúm quanh linh
sàng khóc lóc kể lể thì tự nhiên thấy người chết ngồi nhỏm dậy. Hắn ta vất tất cả
mọi ñồ khâm liệm rồi chẳng nói chẳng rằng ñi thẳng một mạch về nhà Trương
Ba. Vợ Trương Ba thấy người hàng thịt biết là thần Đế Thích ñã làm cho chồng
mình sống lại, mừng rỡ ñón vào. Giữa lúc ñó thì vợ con người hàng thịt cũng
chạy theo níu lấy chồng. Nhưng không những họ bị vợ Trương Ba giằng lại, mà
ngay chính chồng họ cũng nhất ñịnh không chịu về. Đôi bên cãi cọ nhau cuối
cùng biến thành một cuộc ñấu khẩu rất kịch liệt. Xóm làng không biết phân xử
ra sao, ñành ñem việc ñó lên quan.
Quan cho ñòi các nhà hàng xóm tới hỏi cung thì ai cũng bảo người sống lại ñó
là anh hàng thịt. Nhưng chỉ có vợ Trương Ba thì nhất ñịnh nhận là chồng mình.
Quan hỏi: - "Chồng chị ngày thường làm nghề gì?". Đáp: - "Chồng tôi chỉ thạo
ñánh cờ mà thôi". Quan lại hỏi vợ người hàng thịt: - "Chồng chị ngày thường
làm nghề gì?". Đáp: - "Chồng tôi chỉ thạo nghề mổ lợn".
Nghe ñoạn, quan sai ñem một con lợn vào công ñường cho anh hàng thịt mổ,
nhưng anh ta lúng túng không biết làm thế nào cả. Quan lại sai mấy người giỏi
cờ vào tỷ thí với người hàng thịt thì không ngờ con người ñó ñi những nước cờ
rất cao không ai ñịch nổi. Quan bèn phán cho về nhà Trương Ba.
Vì thế mới có câu Hồn Trương Ba, da hàng thịt
1
.
KHẢO DỊ
Một dị bản vốn gốc từ thần tích kể rằng: Trương Ba là nho sĩ người ñời nhà
Lý, ở làng Liên Hạ (Hải-dương). Trương Ba ở ñây không ñánh cờ với Kỵ Như
mà thường ñánh với Trang Ứng Long vốn là bạn cờ. Trong truyện cũng có việc
quan thử thách ñể tìm ra chân lý. Người chết sống lại cũng không mổ ñược lợn,
nhưng lại làm ñược thơ phú thao thao bất tuyệt, và khi người bạn cờ Trang Ứng
Long cùng ñánh một ván, thì ông này nhận ra ngay ñó chỉ có thể là Trương Ba.
1
Theo Vũ Nguyên Hanh, sách ñã dẫn. Ở Sử Nam chí dị thì chép: Hồn phách Trương Ba,
xương da hàng thịt.
