343
Anh ñốt da con rắn ñể cầu cứu. Cũng gần như truyện trên, rắn ñến bảo anh: -
"Vua có một công chúa rất yêu dấu, mai tôi sẽ vào quấn cổ nó. Nếu vua cho
người ñi tìm người dỗ rắn, thì anh cứ nhận lời rồi vào bắt lấy tôi bỏ ở ñồng,
ñừng sợ". Mọi việc xảy ra như lời rắn. Vua tha bổng cho anh nhưng bắt anh phải
kể lại vì sao tìm ñược những nhạc cụ biết nói như vậy. Anh kể lại sự thật. Kể
xong vua thưởng tiền, cho ñi.
Sau ñó vua cho ñòi phó cạo ra tra hỏi. Thấy hắn chối, vua sai ñưa sáo cho thổi.
Hắn thú thực và xin tha vì cho rằng: - "Nói ở trong giếng không ai biết". Vua
nói: - "Trời biết". Bèn giết hắn.
Vua lại cho ñòi người con thứ ñến hỏi: - "Anh mày ñâu? Có phải mày ñã giết
anh mày không?". - "Không". - "Đánh vào trống ñi". Nghe tiếng trống, hắn thú
thực và nói: - "Con nghĩ rằng việc làm một mình như vậy thì không ai biết". -
"Trời biết". Vua ñáp. Cuối cùng vua cũng cho xử tù ñứa con
1
.
Một loạt truyện sau ñây dường như là dị bản thoát thai từ truyện trên với hình
tượng con rắn và viên ngọc (hay vị thuốc) tặng ân nhân.
Truyện của Thụy-sĩ (Suisse):
Một con rắn một hôm kéo chuông ñặt trước cổng vua ñể kiện một con cóc vì
cóc chiếm chỗ ở của nó. Ông vua xứ ấy vốn bị mù. Vua xử cho con rắn ñược
kiện và ra lệnh giết cóc. Ít lâu sau con rắn biết ơn bò vào cung vua, mang trong
mồm một hòn ñá (la-pi-dem). Hòn ñá ấy thả rơi trúng vào mắt vua làm cho mắt
sáng lại
2
.
Truyện người Bắc Ấn-ñộ:
Công chúa Phu-ăng bị dì ghẻ ñem bỏ vào rừng sắp chết ñói. Một hôm thấy
một con rắn tìm ñến cầu cứu và nói: - "Cứu ta, ta sẽ cho ăn". Công chúa lấy áo
mình che chở cho rắn. Sau ñó, có con chim ga-ru-ña (loại chim thù ñịch với loài
rắn) tìm ñến bảo công chúa: - "Thả ñứa ăn trộm ñây cho ta". Công chúa ñáp: -
"Không có ở ñây". Khi chim bay ñi chỗ khác, rắn tặng công chúa một hòn ngọc
và bảo: - "Khi cần một cái gì thì san bằng một ñám ñất, ñoạn, ñặt ngọc lên mà
cầu sẽ ñược như ý".
Truyện của người Xắc-xông (Saxon) ở Tơ-răng-xin-va-ni (Transylvanie):
1
Theo Báo Châu Á, ñã dẫn, tập XIII.
2
Trong một truyền thuyết về vua Pháp Sác-lơ-ma-nhơ (Charlemagne) có nói ñến một con rắn
biết ơn vua, tặng vua một hòn ñá mầu nhiệm làm nhà vua có tình yêu không phai lạt với kẻ
mình trao ñá quý, nhưng vua thì không biết tác dụng của viên ñá. Khi hoàng hậu chết, vua bỏ
ñá vào miệng hoàng hậu, vì thế vua không thể nào xa lìa ñược xác vợ, nên nhất ñịnh không
cho chôn. Mãi sau khi ném hòn ñá ấy xuống cái ñầm, từ ñó tình yêu của vua Ia-sa-pen (Aix la
Chapelle) chuyển sang cái ñầm này. Do ñó nhà vua cho xây dựng kinh ñô Ia-sa-pen (Aix la
Chapelle).
