367
55. VẬN KHỨ HOÀI SƠN NĂNG TRÍ TỬ, THỜI LAI BẠCH THỦY KHẢ
THÔI SINH
1
Ngày xưa, có một ông lang xem mạch chữa bệnh rất giỏi. Các môn nội khoa
cũng như ngoại khoa ông ñều thành thạo. Ông lại là một người chính trực. Mọi
nơi tôn ông làm danh sư, vì vậy nổi tiếng một thời.
Ở vùng ông hồi ñó có một người ñàn bà ngoại tình. Thấy chồng bị cảm, mụ ta
muốn nhân cơ hội ấy giết luôn ñi ñể có thể tự do lấy người nhân ngãi. Mụ nghĩ
ra một mưu kế giết chồng thật êm thấm là ñến nhà ông lang xin ông ngầm cắt
cho một chén thuốc làm sao cho chồng uống vào không dậy ñược nữa. Đáp lại,
mụ sẽ biếu ông một món tiền lớn. Nghe nói thế, ông lang một mực từ chối, nói
mình không bao giờ nhúng tay vào việc thất ñức, nhưng người ñàn bà nọ rất kiên
nhẫn, vật nài mãi cố làm cho ông xiêu lòng. Khi thấy người ñàn bà quả quyết
quá, ông giả bộ nhận lời, nhưng chỉ cắt cho một chén thuốc bổ trong ñó có món
hoài sơn là vị thuốc chính. Cắt xong, ông nói dối với người ñàn bà rằng chỉ về
sắc một chén cho chồng uống là chết ngay. Người vợ trở về làm theo lời dặn, sắc
thuốc rót ra chén, gác lên chạn chờ cho thuốc nguội ñể cho chồng uống. Không
ngờ có một con rết bò qua trên xà nhà ñể rơi nọc ñộc vào chén thuốc. Vì thế
người chồng vừa uống thuốc vào tự nhiên vật vã, chỉ ñược một lúc là chết.
Nghe tin con bệnh - chồng người ñàn bà nọ - ngộ nạn sau chén thuốc của
mình, ông lang vô cùng ngạc nhiên. Ngồi một mình ông ngẫm lại chén thuốc
mình cắt hôm ấy hoàn toàn không có vị gì công phạt, dù có mắc chứng bệnh
hiểm nghèo ñi nữa cũng không thể chết ñược. Ấy thế mà lại hóa ra chết thật. Vô
tình muốn cứu người thoát chết ông lại trở thành một kẻ giết người.
Tuy không xảy ra việc gì lôi thôi ñến bản thân, nhưng lương tâm ông lang luôn
luôn cắn rứt không nguôi. Tức bực ñến phẫn chí, ông bèn khóa tất cả các ô thuốc
của mình lại, rồi cầm chùm chìa khóa vứt xuống sông thề rằng: - "Tôi làm thuốc
ñã bốn mươi năm nay chưa từng làm hại ñến mạng người. Nay bỗng dưng con
bệnh vì tôi mà chết. Tôi nguyện trên có trời, dưới có Hà bá, nếu chùm chìa khóa
này còn trở về tay tôi thì tôi sẽ làm nghề thuốc trở lại, bằng không thì xin bỏ hẳn
nghề này". Và từ ñó ông cương quyết không ñụng ñến ô thuốc ñao cầu hay kê
ñơn cho một ai nữa.
*
1
Nghĩa là vận ñen thì vị hoài sơn cũng làm chết người ñược; gặp thời thì nước lã có thể làm
cho dễ ñẻ. Tuy phần nào có mang tư tưởng may rủi, số mệnh, nhưng chủ yếu truyện này muốn
ñề cao lòng ngay thẳng, lương tâm trong trắng của con người.
