Tài năng phân tích nội dung các giấc mơ của Trần Sĩ Nguyên còn thể
hiện ở cách quy nạp những lý luận về những giấc mộng ngược lại sự thực.
Ông giải thích:
- Nằm mơ thấy than khóc là có tiệc vui, chuyện cưới xin.
- Nằm mơ thấy ca múa là xảy chuyện kiện tụng.
- Nằm mơ thấy ấm là rét.
- Nằm mơ thấy mặc áo tang là ăn mừng thành công.
- Nằm mơ thấy mặc áo bào màu đỏ là điềm buồn rầu, lo lắng.
Theo Trần Sĩ Nguyên, đó là những giấc mơ ngược, trong đó những điềm
báo trước ngược với hiện tượng trong mơ.
Tác phẩm Cổ kim loại truyện có chép một số chuyện như sau:
TÔ HIỆP NẰM MƠ THẤY CHUYỆN
BUỒN RẦU
Tô Hiệp sống vào đời Thục, nhà nghèo, ham học, đậu Tiến sĩ, văn thơ
tao nhã. Trước ngày đi thi, Tô Hiệp đến xin trọ ở chùa Thánh Thọ, đêm ngủ
nằm mơ thấy trên bức rèm treo có cuốn sách ngoài bia viết chữ “sầu”, đằng
sau có một vật bí mật.
Thức giấc, Tô Hiệp lo lắng tìm đến nhà giải mộng đương thời là Chu
Thế Minh nhờ đoán giải. Chu Thế Minh bảo:
- Điềm báo trước việc tốt đẹp.
Chữ “sầu” không phải không vui mà là bình an. Có đồ vật tự nhiên rơi từ
trên không xuống báo ông là con cháu của người quân tử, có thể làm quan
lớn.
Năm đó quả nhiên Tô Hiệp thi đậu, nhận chức Lang trung, lại nằm mơ
thấy đi vào phủ lớn, giúp việc cho quan trên, có uy thế lớn, ăn nói giao
thiệp rộng, được làm chức Tào Quảng Đô.
