ALAN PATON
KHÓC LÊN ĐI, ÔI QUÊ HƯƠNG YÊU DẤU
Dịch giả: NGUYỄN HIẾN LÊ
Chương 3
Chiếc xe lửa như một đồ chơi con nít leo con đường sắt hẹp téo, từ dưới
thung lũng Umzimkulu lên miền đồi. Nó leo lên tới tận Carisbrooke rồi
ngưng lại một chút, hành khách có thể xuống xe nhìn xuống thung lũng
rộng từ đó họ khởi hành. Đừng lo xe chạy mà bỏ mình lại vì hành khách
thưa thớt lắm, biết mặt nhau hết. Mà dù xe có chạy, bỏ bạn lại thì chẳng sao
vì trừ phi tàn tật hoặc già nua, còn thì ai cũng có thể chạy theo mà đuổi kịp
nó được.
Nếu trời có sương mù thì nhìn xuống thung lũng đó không thấy gì đâu.
Sương mù như vấn vương chung quanh bạn và ở dưới chân bạn; chiếc xe
lửa và hành khách hợp thành một thế giới riêng biệt. Có người không thích
sương mù, cho nó là lạnh lẽo, ảm đạm. Nhưng có người lại thích, thấy nó
có cái gì bí mật, huyền ảo, hấp dẫn như mở đầu cho một cuộc phiêu lưu,
như tiếng gọi của cảnh xa lạ. Chiếc xe đi qua một thế giới hư ảo và nhìn
qua những cửa kính đóng sương bạn có thể thấy lờ mờ những đám cỏ và
phượng vĩ ở hai bên đường rầy. Ở đây, cứ tới mùa thì trổ đầy hoa lan quan
tử xanh, loài đằng rừng, loài từ bi đỏ như lửa, và đôi khi người ta nhìn thấy
cả một hai cây ráy ở dưới thung lũng nhỏ. Và luôn luôn sau những đám
hoa, hiện lên những bụi miên liễu như những bức tường mù mù, có vẻ
những hình ma trong sương.
Đứng đợi xe ở Carisbrooke trong khi nó từ dưới thung lũng lớn leo lên, là
một việc thú vị. Những người đã quen biết rồi, có thể nghe mỗi tiếng còi
mà cho bạn biết đích xác xe lửa đã tới đâu, nó đương chạy ngang qua con
đường nào. Nhưng Stephen Kumalo thì mặc dù tới đây sớm cả giờ đồng hồ
mà cũng không để ý nghe những câu chuyện đó. Chuyến đi này xa quá, và
cũng tốn tiền quá. Không biết người em gái của ông đau nặng ra sao, tốn
bao nhiêu tiền chạy chữa đây? Và nếu phải đưa em gái về quê nhà thì tốn
kém thêm bao nhiêu nữa? Và Johannesburg là một đô thị lớn cơ man nào là
