6. Chia lời và chia lỗ.
Trong khởi nghiệp, người ta có câu nói rằng: “Luôn tin tưởng vào những
điều tốt đẹp nhất, nhưng phải luôn chuẩn bị cho những điều tồi tệ nhất”.
Bạn có thấy rằng khi có lời thì ai cũng hào hứng, nhưng khi doanh nghiệp
lỗ thì mấy ai đón nhận hay không? Đó là lý do ta phải chú ý đến điều này
trong mọi trường hợp: Hãy đặt việc chia lời và chia lỗ dành cho mọi người
đồng sáng lập.
Có nhiều nguyên tắc chia lời và lỗ khác nhau, nhưng thường là theo nguyên
tắc: Nếu lời được chia như thế nào thì khi lỗ cũng được chia như thế đó.
Điều này trở nên hợp lý khi những người đồng sáng lập là những người biết
rõ mình là ai, làm gì, đóng góp những gì và sẽ nhận lại những gì.
Có một phương pháp chia lời và lỗ khác nữa: Nếu đóng góp năng lực cốt
lõi thì không đồng thời góp vốn, nếu đóng góp vốn thì ít khi nào đóng góp
việc làm, nếu đóng góp việc làm thì ít khi nào đóng góp vốn và năng lực
cốt lõi… Khi lời thì nguồn vốn được chia (quy đổi thành tiền) cho những
đồng sáng lập đầu tư về năng lực cốt lõi, đầu tư về vốn và đầu tư về việc
làm. Ngược lại, khi lỗ thì người đóng góp vốn sẽ mất tiền, người đóng góp
năng lực cốt lõi và việc làm không mất tiền mà mất thời gian, công sức cho
dự án chung này. Nói chung, đã lỗ thì mỗi thành viên sáng lập không mất
cái này cũng sẽ mất cái kia. Đó là một hình thức chia lời và lỗ khác.
Và dù thế nào chăng nữa thì việc chia lời và lỗ phải được đặt rõ ràng trên
bàn đàm phán của những nhà đồng sáng lập doanh nghiệp ngay từ những
ngày đầu tiên.
7. Chia tay.
Không những việc chia lời và lỗ cần phải đặt trên bàn đàm phán ngay từ
giây phút đầu tiên khi khởi nghiệp, mà chính lúc này cũng phải nói điều
kiện “chia tay”. Câu chuyện khởi nghiệp cũng giống như câu chuyện của
cặp đôi yêu nhau, có kết hôn thì cũng có ly hôn.
Tại sao mới bắt đầu đã bàn đến chuyện “chia tay”? Ngày nay người ta có
luật kết hôn và cũng có luật ly hôn để phân chia tài sản và những điều liên
