Nền tảng
159
Những công ty lớn thì có khá hơn DMV, nhưng họ
vẫn bị tình trạng sắp xếp bất hợp lý trong tổ chức, đặc
biệt là giữa quyền làm chủ và quyền sở hữu. Vị CEO
của một công ty lớn như General Motors chẳng hạn,
sẽ vẫn sở hữu một số cổ phiếu của công ty, nhưng chỉ
chiếm một phần không đáng kể trong tổng số. Do đó,
ông ta sẽ có động lực khuyến khích tưởng thưởng cho
bản thân quyền được sở hữu hơn là giá trị của người
làm chủ. Đạt kết quả kinh doanh hàng quý tốt sẽ đủ
để ông ta giữ được mức lương cao và máy bay riêng.
Sự phân bổ quyền lực bất hợp lý sẽ là thảm họa ngay
cả khi ông ta nhận lương bằng cổ phiếu dưới cái tên
gọi “giá trị của cổ đông”. Nếu cổ phiếu đó là phần
thưởng vì những thành quả ngắn hạn, ông ta sẽ cảm
thấy hấp dẫn hơn và dễ dàng hơn khi cắt giảm chi phí
thay vì đầu tư vào một kế hoạch mang lại giá trị cho
tất cả cổ đông trong tương lai dài hạn.
Không như những công ty lớn, các công ty khởi
nghiệp giai đoạn đầu nhỏ đủ để những người sáng
lập thường có cả quyền làm chủ và sở hữu. Phần lớn
mâu thuẫn của một công ty khởi nghiệp nảy sinh giữa
quyền làm chủ và kiểm soát - đó là giữa nhà sáng lập
và nhà đầu tư nằm trong hội đồng quản trị. Khả năng
xuất hiện mâu thuẫn tăng lên theo thời gian khi lợi ích
bắt đầu chệch choạc: một thành viên hội đồng quản
trị có thể sẽ muốn đưa cổ phiếu công ty ra công chúng
