KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG ĐẠI TRUYỆN - Trang 286

pháp trị mà chẩn đốn mọi mặt.
Ông ta đặc biệt nhấn mạnh trị thực không trị hư, để ứng phó với thực tế
phát sinh, tìm kiếm hiệu quả thiết thực.
Vấn đề nghiêm trọng nhất ở Ích Châu là quan lại câu kết với cường hào địa
phương, bóc lột trăm họ, nông dân ngày càng mâu thuẫn ác liệt với quan
phủ, tuy gọi đấy là xứ sở thần tiên, thực ra của cải giàu có sáng tạo ra đều bị
quan lại và cường hào bóc lột, đòi sống nông dân rất khó khăn.
Lưu Yên sở dĩ bổ nhiệm làm Ích Châu mục, là do Thứ sử Khước Kiện trước
đó hoành hành tư lợi ở Ích Châu, tạo thành cuộc khởi nghĩa nông dân của
Mã Tương và Triệu Chi, tự xưng là hậu duệ của Hoàng Cân. Từng công phá
Lạc Huyện, giết Huyện lệnh Lý Thăng và Thứ sử Khước Kiện, chiếm được
Thục quận và quận Kiện Vi.
Lưu Yên dựa vào quân bên ngoài và lực lượng cường hào địa phương, dẹp
yên được cuộc phản loạn ấy, song vấn đề cơ bản vẫn chưa được giải quyết,
trái lại bởi được cường hào tiếp tay, hiện tượng bóc lột biến tướng càng tăng
thêm. Tam quốc chí đã phê bình việc cai trị của cha con Lưu Yên. Lưu
Chương là đức chính không nêu, uy hình chẳng đủ. “Pháp Chính truyện”
cũng chỉ rõ, Lưu Chương cai trị ở đất Thục, nhiều sĩ đại phu cậy có tiền
của, khinh rẻ dân thường, khiến lòng dân rối loạn, kể đến 8 phần 10.
Để triệt để cải tiến tình hình ấy, Gia Cát lượng thi hành sách lược pháp lý
cứng rắn, có kết hợp với luật lệ khoan hoà. Đấy là thi hành pháp trị, hạn chế
và đả kích quan lại và cường hào chuyên quyền tư lợi, điều lệ khoan hoà để
nỗ lực giúp đỡ nông dân phát triển sản xuất.
Bởi Gia Cát Lượng đả kích đặc quyền không kể mặt, khiến quan lại Ích
Châu không cảm thấy dễ chịu, họ bắt đầu chỉ trích Gia Cát Lượng dùng
hình pháp nghiêm khắc mà không mở mang ân đức, rối rít yêu cầu ông ta
nới lỏng hình luật. Được phái làm đại biểu trao đổi với Gia Cát Lượng lại là
lão thần Pháp Chính rất được Lưu Bị kính trọng.
Pháp Chính đương thời đã là Thái thú Thục quận, cũng là người đứng đầu
giới cường hào ở Thành Đô, ông ta nói với Gia Cát Lượng rằng: “Khi xưa
Hán Cao tổ vào Quan Trung, xoá bỏ pháp lệnh hà khắc của nước Tần, rút
gọn luật pháp còn ba chương, giảm nhẹ hình luật. Trăm họ ở Quan Trung,