KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG ĐẠI TRUYỆN - Trang 449

nam, thậm chí ở những nước Đông Nam Á như Miến Điện, Thái Lan cũng
có những chuyện truyền khẩu, mọi người đàm luận về những thành tích này
của Gia Cát Lượng không thể không thích thú kính phục, thậm chí không
gọi rõ tên, mà gọi là “Khổng Minh tiên sinh” để biểu thị sự tôn kính đặc
biệt.
Gia Cát Lượng cố ý thả Mạnh Hoạch là chấp hành cụ thể sách lược “công
tâm làm đầu”, điều đó chẳng có gì nghi ngờ, song hành vi ấy lặp lại nhiều
đến bảy lần, hiển nhiên có chỗ khoa trương. “Thông giám thông lãm” có
nói: Người ta thấy 7 lần bắt 7 lần tha xem là chuyện hay kim cổ, thực ra là
thiếu nhận thức thông thường. Tuy nói là với các dân tộc thiểu số ở biên
giới, phải làm cho họ toàn tâm qui phục, song luôn bắt luôn tha, như là trò
đùa, một lần đã là nhiều, thực tế chẳng thể nhiều đến 7 lần. Ví như bắt cá
mấy lần, cũng chẳng thể chủ quan, huống chi là việc tác chiến, lại là việc
chẳng lành. Mở lồng cho chim bay, phá cũi thả hổ về rừng, tuyệt đối chẳng
phải là việc hay, huống chi kẻ địch lớn ở phương bắc, luôn bắt luôn tha
khiến chiến sự kéo dài không quyết, tin rằng một người cẩn thận như Gia
Cát Lượng sẽ không bao giờ làm. Tuy cách nói như vậy không công bằng,
song ở vùng Nam Trung khó nắm địa lợi, 7 lần bắt 7 lần tha đích xác không
phù hợp với bản tính Gia Cát Lượng xưa nay vẫn cẩn thận.
Dẫu rằng có hay không có 7 lần, bắt rồi sau tha vẫn là sự thực lịch sử, Gia
Cát Lượngđích xác trong mấy tháng ngắn ngủi, hoàn thành công việc bình
định Nam Trung, lại chỉ trong gần hai tháng, lấy chính trị để cải thiện quan
hệ với dân tộc thiểu số, đấy là sách lược phù hợp với quan điểm sau này,
“Hán Di yên ổn”. Sau khi sắp xếp việc lớn ở Nam Trung, đến cuối năm, Gia
Cát Lượng mới từ phía đông bắc Vân Nam dẫn quân trở về Thành Đô, hoàn
thành chiến dịch lớn “công tâm làm đầu” chưa từng có trong lịch sử. Nhà
thơ Hồ Tăng đời Đường trong bài thơ “Lô Thủy” đối với việc Gia Cát
Lượng tự mình dẫn quân nam chinh không ngại nguy hiểm đã nhiệt tình tán
dương.
Tháng 5 vào đất không cây
Lô Giang trăng sáng khói đầy thực hư
Đền ơn Tam cố thảo lư