KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG ĐẠI TRUYỆN - Trang 539

Thiểm Tây). Nghe nói trước cuộc xuất binh lần này, Gia Cát Lượng lại một
lần nữa dâng lên Hậu chủ bản Xuất Sư Biểu, người đời sau gọi là hậu Xuất
Sư Biểu.
Nhưng bản hậu Xuất Sư Biểu này, không thấy ở chính sử Tam quốc chí. Bùi
Tùng Chi có dẫn “Hán Tấn Xuân Thu” cho rằng, tờ biểu này đã thấy rất
sớm trong “Mặc ký” của Trương Nghiêm, bởi thế mà rất nhiều người cho
rằng bản Xuất Sư Biểu dứt khoát chẳng thể do Gia Cát Lượng viết, mà là
người khác mượn danh viết ra. Song vấn đề là rốt cuộc ai là người làm việc
này? Tư Mã Quang là tác giả cuốn “Tư trị thông giám” cho rằng, cách nói
“cúc cung tận tụy, đến chết mới thôi” trong tờ biểu sau này, rất tượng trưng
cho tinh thần Gia Cát Lượng trung trinh chẳng đổi đến chết không rời, bởi
thế mà đối chiếu toàn văn, ngay đến Hồ Tam Tỉnh chú giải “Tư trị thông
giám”, khi khảo cứu cũng chưa từng hoài nghi, mà khẳng định là tác phẩm
của Gia Cát Lượng. Song cách nhìn nhận như vậy, ít nhiều là sau đời Tống
Nguyên, thiên kiến của những phần tử tri thức lấy trung thành làm chính.
Để so sánh cụ thể với tiền Xuất Sư Biểu về văn thể, nội dung, khẩu khí,
nhằm làm rõ thật giả, xin đặc biệt ghi lại toàn văn như sau:
“Tiên đế nghĩ Hán tặc không thể tranh ngôi, vương nghiệp không thể rời
đổi, nên uỷ thác cho thần thảo phạt giặc dã.
Bởi Tiên đế sáng suốt chiếu cố tài mọn của hạ thần vẫn biết rằng thần thảo
phạt là lấy kém cỏi đối địch với kẻ mạnh mẽ; song rõ ràng nếu không thảo
phạt vương nghiệp sẽ mất; chỉ ngồi mà đợi mất, chín rồi mới thảo phạt, là
điều mà thần chẳng nghĩ đến vậy.
Khi thần nhận lệnh, ngủ không yên giấc, ăn không thấy ngon, chỉ nghĩ đến
bắc chinh, nên trước phải xuốngphương nam, tháng 5 vượt sông Lô, vào
sâu xứ không cây, lo lắng từng ngày. Thần chẳng phải không tự tiếc, chỉ lo
vương nghiệp không định yên ỏ Thục Đô, cho nên mạo hiểm trước khó
khăn để phụng mệnh Tiên đế, mà chẳng kể đến những lời bàn vào bàn ra.
Nay quân giặc đang mệt mỏi ở phía tây, lại lo phòng thủ phía đông, theo
binh pháp phải chớp lấy cơ hội mà tranh thủ thời gian tiến gấp. Xin trình
bày rõ sự việc như sau: