Pêchya không thể nào quên được cô bé ấy. Thật lạ lùng, nó cứ nghĩ
đến cô bé luôn, lòng tràn ngập cảm giác chia ly chua xót, và nó thầm trách
cô bé đã đột nhiên xuất hiện rồi lại đột nhiên biến mất như thể đây là lỗi tại
cô bé. Pêchya đã thổi phồng quá mức ý nghĩa của cái nhìn đôi bên trao đổi
với nhau.
Pêchya đã đọc tiều thuyết của Turghêniep, “Một anh hùng thời đại”,
“Chiến tranh và hòa bình”, cố nhiên là đã đọc “Epghêni Onêghin”, đọc gần
hết toàn bộ tác phẩm của Gôntsarốp. Tuy Vaxili Pêtrôvits lãnh đạo việc đọc
sách của các con, thường nhấn mạnh ý nghĩa xã hội của tất cả các tác phẩm
cổ điển ấy, nhưng trong những tác phẩm đó cái có sức lôi cuốn Pêchya lại
là cái hoàn toàn khác: đấy là tình yêu.
Nó thèm thuồng ngốn những trang nói về tình yêu, lơ đãng bỏ qua
những trang có “ý nghĩa xã hội hay như bố nó thường nói một cách nghiêm
khắc, là những trang chứa đựng “nội dung chủ yếu của tác phẩm”. Đối với
Pêchya, nội dung chủ yếu của tác phẩm là những cảnh yêu đương.
Là một thằng bé đa tình và hay mơ mộng, nó mau chóng nắm vững
toàn bộ khoa học về tình yêu cao thượng trong các tiểu thuyết Nga. Sau khi
đã nghiên cứu thấu đáo lý thuyết, hễ có dịp là nó cố vận dụng vào thực tế.
Nhưng điều đó không lấy gì làm dễ dàng. “Tình yêu sét đánh” hay “thái độ
thản nhiên lạnh lùng” áp dụng với một cô nữ sinh lớp bốn quen biết nào đó
mặc tạp dề đen, đội mũ lông hải ly đính dải băng, mặc đồng phục màu lá
mạ, đôi tay xinh xắn cầm cái cặp sách bằng vải sơn, là một công việc mất
rất nhiều thời giờ, nhưng chẳng đi đến đâu, bởi vì để đáp lại tất cả những
mánh lới ấy, cô bé chỉ mỉm cười gượng gạo và không sao hiểu nổi là xét
cho cùng, người ta đòi hỏi gì ở cô.
Thế nhưng Pêchya thường hay đắm đuối vào thế giới những niềm say
mê tưởng tượng và khi ấy thấy mình là Pêtsorin, hoặc là Onêghin, hoặc là
Mark Vôlôkhốp, tuy thực ra nó gần Grusnitski, Lenxki và Raixki hơn.
Tất nhiên, trong thời gian ấy, dưới mắt nó, mọi cô gái quen biết đều
biến thành những Mêry, Tachyana và Vêra kiều diễm và đang đau khổ, điều
