Tôi nhớ đã nghe ông kể rằng ông từng chèo một chiếc thuyền chở nô
lệ như là chở hàng hoá hay cao su gì đó, song không thể nói cho tôi biết
ông làm việc đó khi nào. Ông có trong ký ức mình đủ chuyện trôi nổi trên
biển mà không hề có ngày tháng hay điểm mốc thời gian liên hệ nào, như
thể đó là sự kiện mang tính độc nhất trong một cbsn không sự kiện. Ông
không nói đó là một việc ghê gớm gì, chỉ nói dó là một việc không bình
thường ông từng làm – không phải là chở nô lệ, mà là chở cao su. Và chưa
cần đến ký ức của chính tôi, về câu chuyện của ông, tôi cho rằng đó có thể
là một phần của lịch sử đã biến đi mãi mãi. Tôi tin, từ cuốn sách mới đọc
được, rằng ý tưởng về cao su có thể đã xâm chiếm đầu óc ông vào lúc đó,
trước Thế chiến II, khi cao su trở thành một thứ hàng hoá được ưa chuộng –
và sau đó là một vụ bê bối lớn - ở Trung Phi. Do đó tôi nhận thấy rằng các
sự kiện vẫn đang bị ông tôi che giấu, hoặc là ông chẳng mấy quan tâm đến
chúng.
Câu chuyện về toàn bộ giai đoạn đảo lộn đó của châu Phi – sự nổi loạn
của người A rập, sự bành trướng của châu Âu, sự vươn ra ngoài lục địa – là
lịch sử gia đình duy nhất mà tôi biết. Đó là số phận những người sống ở
đây. Mọi kiến thức về lịch sử của chúng tôi và lịch sử Ấn Độ dương tôi đều
đọc trong những quyển sách do người châu Âu viết, thí dụ người A rập
chúng tôi trong thời gian đó là những nhà phiêu lưu và nhà văn lớn, rằng
các thuỷ thủ của chúng tôi đã chèo thuyền vượt Địa Trung Hải và khám phá
ra châu Mỹ, rằng một hoa tiêu người Ấn đã dẫn đường cho Vasco da Gama
từ Đông Phi đến Calicut, rằng tữ chèque đã được các thương gia Ba tư
chúng tôi sử dụng lần đầu tiên…Chúng chẳng hề t.ao nên chút hiểu biết hay
tự hào của chúng tôi. Tôi cảm thấy nếu không có người châu Âu, toàn bộ
quá khứ của chúng tôi đã bị bay biến, giống như vết giày các ngư dân trên
bãi biển bên ngoài thành phố nơi chúng tôi ở.
Có một trại giam trên bờ biển. Những bức tường xây bằng gạch.
Chúng đã trở thành đống đổ nát khi tôi còn là một đứa bé, và ở châu Phi
nhiệt đới, vùng đất của việc xây dựng vô tội vạ giống như một mảnh lich sử
