Ghi chú ngoài lề. Cứ nghĩ cho kỹ thì sẽ thấy các lý lẽ có vẻ tùy tiện. Vì
anh đồng nhất với chính bản thân anh, còn đối với người khác - anh hoàn
toàn là người lạ, vì vậy anh là người lạ một nửa phần. Phải không nào?
Chúng ta là chủng tộc da vàng, nhưng không phải do ta bẩm sinh là chủng
tộc da vàng. Lần đầu tiên chúng ta biến thành chủng tộc da vàng là do một
chủng tộc có da màu khác gọi chúng ta như thế. Không biết đến tính ước lệ
của bộ mặt và lấy nửa dưới cơ thể làm cái chính trong việc xác định cá nhân
thì cũng tương đương với sự lừa dối. Nếu anh định khăng khăng bảo vệ sự
đồng nhất hóa căn cứ vào nửa dưới của thân thể thì anh sẽ phải gánh lấy
trách nhiệm không một chút khoan hồng về những hành động hứng tình của
cái mặt nạ. Dù chỉ trong ý nghĩ, nhưng dù sao anh cũng đã trắng trợn trách
em bội tình, và chất độc ghen tuông sủi réo trong anh, thế mà hễ nói động
đến anh là anh nhởn nhơ bàn rộng tán dài về việc dùng tự do dưới dạng
thuần túy, chẳng hề nghĩ rằng điều đó có thể làm em đau lòng. Suy cho
cùng, phải chăng thói ghen tuông giống như con mèo cái được nuông chiều
lợi dụng những quyền của mình mà không thừa nhận bổn phận?...
Như vậy, chiếc mặt nạ vừa mắng anh vừa làm bộ ngớ ngẩn, như tuồng
không cảm thấy một tình cảm nào, lọc qua những cái rây khác nhau mọi
ước muốn của anh, cố bằng cách đó thuyết phục anh rằng chẳng nên thèm
muốn cái còn lại. Thực ra, các loại ham muốn, theo nghĩa đầy đủ của từ đó,
ít ỏi một cách kỳ lạ, và chúng đơn giản không thể tưởng được, nếu gạt ra
ngoài sự khao khắt phá hoại thì số lượng những thèm muốn có thể đếm trên
đầu ngón tay. Anh sẽ kể ra những cái chợt nhớ tới. Trước hết là ba sự thèm
muốn chính: đói, tình dục, ngủ. Rồi đến những thèm muốn phổ biến: phóng
thải tự nhiên, khát, giải thoát, kiếm lời, tiêu khiển. Tiếp đó đến những ham
muốn đặc biệt: muốn tự sát, nhu cầu đầu độc rượu, thuốc lá, ma túy. Cuối
cùng, nếu hiểu ham muốn theo nghĩa rộng, có lẽ nên kể đến sự thèm khát
vinh quang, nhu cầu lao động.
Nhưng phần lớn những ham muốn đó lọt qua cái rây thứ nhất mang tên
là “sự sử dụng tự do”. Thực vậy, dù buồn ngủ đến đâu, ngủ tự nó không
