‘Thiền thanh tập cổ tự, điểu ảnh độ hàn đường’ (Ve kêu ran cổ tự, hồ
lạnh lướt bóng chim)
Và một câu của Tô Thức trong
《Hậu Xích Bích Phú》
‘Thích hữu cô hạc, hoành giang đông lai.’ (Vừa xem bóng hạc cô liêu,
mé đông sông rộng liêu xiêu cuối trời)
‘Bóng hạc cô đơn’ chính là nói trước cái cảnh lẻ loi không nhà không
cửa của Tương Vân sau này.
‘Hàn đường’ trong vế ra đối của Tương Vân không mang ý nghĩa ‘ao
lạnh’ mà là ám chỉ bóng trăng tròn đêm Trung thu, chỉ duy nhất một cánh
hạc lẻ loi lướt qua bóng trăng (độ hạc ảnh), nhằm nói lên sự cô đơn, tịch
mịch tột cùng.
* Câu dưới: ‘Lãnh nguyệt táng hoa hồn’, Đại Ngọc cũng mượn ý trong
《Ngọ mộng đường tập》hồi trung: Ấu nữ nhà họ Diệp tên Tiểu Loan (tài
nữ đoản mệnh) linh hồn thụ giới, kỳ sư hỏi: Đã từng làm gì ngu ngốc hay
chưa? Nữ đáp: Đã từng. Miễn khí châu hoàn thu Hán ngọc, hí quyên phấn
hạp táng hoa hồn (cố bỏ vòng châu lấy ngọc thời Hán, đùa giỡn lấy hộp
phấn nhốt hồn hoa). Sư khen.
‘Táng hoa’ chính là nhắc đến việc Đại Ngọc chôn hoa trong vườn nhà họ
Giả.
‘Lãnh nguyệt’ là chỉ khí trời đã sang thu chuyển mát.
Về việc Đại Ngọc chôn hoa xin không giải thích ở đây, Đại Ngọc vì
thương tiếc thân hoa phù du mới nhặt hoa chôn cất, cũng là thương tiếc cho
chính mình, nội tâm nàng luôn tịch liêu cô độc, có ai hiểu cho nàng chăng?
Tóm lại, cả khúc dài như thế, chỉ gói gọn trong mấy chữ: cô độc
