những tượng thánh cổ, thánh giá, thánh tích bằng đồng tráng men được đúc
ở vùng biển phương Bắc, các bình bạc mà những ông hoàng ở Moskva tặng
cho mấy chủ tiệm rượu. Tất cả những thứ đó được họ bí mật giấu giếm trong
áo và nhìn ngó quanh quất rồi mới đưa ra.
Cả gã quản lí của tôi lẫn lão láng giềng đều rình đón những người mang
đồ tới bán ấy, ra sức hớt tay trên của nhau. Mua các món đồ cổ đó chỉ mất
một vài đến vài chục rúp nhưng bán lại cho những người theo cựu giáo giàu
có ở hội chợ có thể lãi hàng trăm rúp.
Gã quản lí dạy tôi:
- Mày phải theo dõi bọn quỷ quái, bọn phù thủy ấy nhé, nhìn cho kĩ
vào! Chúng nó mang vận may tới đấy.
Khi có một người đến bán những đồ kể trên, gã quản lí sai tôi đi mời
lão già thông thái Pyotr Vassilich, một tay thông thạo sách vở, am hiểu
tượng thánh và đồ cổ.
Lão cao lêu nghêu, có bộ râu dài như râu của Vassili Hạnh Phúc, cặp
mắt thông minh dễ gây cảm tình. Một bàn chân của lão bị chặt đứt nên lão đi
khập khiễng, tay chống một cây gậy dài. Mùa đông lẫn mùa hè lão đều mặc
độc chiếc áo dài mỏng nhẹ, trông như áo thầy tu, đội chiếc mũ nhung hình
thù kì quái hệt như một cái xoong. Người lão còn dồi dào khí lực, lưng còn
thẳng, nhưng khi bước vào hiệu, lão liền xuôi vai, còng lưng, khe khẽ rên rỉ,
luôn lấy hai ngón tay làm dấu thánh giá và luôn miệng lầm rầm cầu nguyện,
đọc kinh. Sự mộ đạo đó cùng vẻ già yếu của lão dễ khiến những người mang
đồ tới bán tin tưởng.
- Có việc gì đấy? – Lão già hỏi.
- A, có bác này mang tượng tới bán, bác ta bảo là của Stroganov.
- Cái gì?
- Của Stroganov.
- À ra thế… Tôi nghe kém quá. Chúa đã ngăn tai tôi nghe những câu
ghê tởm của bọn Nikon…
