các quyết định kinh doanh quan trọng. Vốn từ mô hình sẽ hướng
chúng ta tham khảo ý kiến của khách hàng và công nhân thường
xuyên hơn. Ngoài ra, nó còn khuyến khích tất cả chúng ta suy
ngẫm về giá trị thực nghiệm, đối nghịch với nghiên cứu tách rời
thực tiễn.
TÁC NHÂN CỦNG CỐ MANG TÍNH TÍCH CỰC
B. F. Skinner mang tiếng xấu trong một số giới. Vì một số kỹ
thuật của ông bị xem là có tác động lôi kéo. Thực tế, Skinner đã tự
đặt mình làm đối tượng công kích từ mọi phía. Chẳng hạn, trong tác
phẩm thảo luận rất được ưa chuộng của ông nhan đề Beyond
Freedom and Dignity (Bên kia tự do và phẩm giá), Skinner đưa ra
khái niệm “công nghệ hành vi”. Ông tuyên bố rằng tất cả chúng ta
chỉ là sản phẩm do tác nhân kích thích của thế giới bên ngoài tạo
nên. Xác định rõ môi trường là đủ để bạn có thể dự đoán được hành vi
của các cá nhân. Skinner cũng cho rằng tất cả chúng ta đang đương
đầu với cùng một loại vấn đề mà các nhà duy lý đã từng gặp phải
khi xem xét khái niệm “con người kinh tế”. Cũng như một con người
kinh tế không bao giờ biết tất cả (sự việc) để tối đa hóa hàm thỏa
dụng của anh ta, chúng ta không thể xác định được hoàn toàn môi
trường xung quanh đủ để đoán trước hành vi cá nhân. Tuy nhiên,
chúng ta lại có xu hướng muốn vứt bỏ một số phát hiện thú vị,
mang tính thực tiễn của Skinner chỉ vì sự cao ngạo trong những tuyên
bố của ông ta và hệ tư tưởng tiềm ẩn đi kèm với chúng.
Nếu nghiên cứu kỹ hơn, chúng ta sẽ thấy rằng bài học quan
trọng nhất do Skinner đem lại, đề cập tới vai trò của tác nhân củng
cố mang tính tích cực, chẳng hạn như, những phần thưởng khi
hoàn thành tốt công việc. Skinner và các tác giả khác đặc biệt chú ý
đến tình trạng bất đối xứng giữa tác nhân củng cố mang tính tích
cực và tác nhân củng cố mang tính tiêu cực (đe dọa, trừng phạt).
