Nhưng tôi không nghĩ rằng tôi muốn làm việc ở đo”. Quan điểm
cũng giống của Adam Myerson khi ông nài nỉ chúng tôi viết một
bài bình luận cho tạp chí The Wall Street Journal với chủ đề: “Tại
sao chúng ta không muốn làm việc cho một trong số những công ty
vượt trội?”. Các môi trường văn hóa tạo nên ý nghĩa cho rất nhiều
người, song lại xua đuổi những người khác.
Một số người tự hỏi, liệu có cạm bẫy nào trong chính sức mạnh
của cơ cấu tổ chức hay môi trường văn hóa của các công ty vượt trội
hay không? Có lẽ là có. Trước hết, một số quy ước truyền thống
có sức ám ảnh đến mức các công ty có thể bị lạc hướng bởi sự thay
đổi khốc liệt của môi trường. Đây là điều hoàn toàn đúng. Song
chúng tôi lập luận rằng: nói chung, các giá trị của một công ty vượt
trội hầu như bao giờ cũng đề cao sự gần gũi với khách hàng hoặc
hướng ngoại. Tập trung sự chú ý vào khách hàng đã giúp các công ty
vượt trội nhạy cảm với môi trường và thích ứng nhanh hơn các đối
thủ cạnh tranh.
Theo chúng tôi, điều đáng lo ngại là ở chỗ, nền văn hóa mạnh
mẽ của các công ty vượt trội có khả năng bị lạm dụng. Một trong
những nhu cầu luôn được các công ty vượt trội đáp ứng đó là nhu
cầu cảm thấy an toàn của nhân viên. Không may là khi tìm kiếm
sự an toàn, phần lớn nhân viên sẽ bị khuất phục bởi quyền hành,
và việc cung cấp ý nghĩa thông qua các niềm tin được tuân thủ
nghiêm ngặt sẽ khiến những người khác muốn thi hành quyền
lực. Các thí nghiệm của Stanley Milgram thuộc Đại học Yale và Philip
Zinbardo thuộc Đại học Standford đã cảnh báo về mối nguy hiểm
tiềm ẩn bên trong góc khuất của bản tính con người.
Thí nghiệm đầu tiên của Stanley Milgram khá quen thuộc với
mọi người, đó là thí nghiệm về sự tuân thủ. Milgram trực tiếp tuyển
chọn những người tham gia và đưa họ vào phòng thí nghiệm tại Đại
học Yale và yêu cầu họ truyền các xung điện vào người một số nạn
