nước. Vẫn còn những cuộc hội họp, những buổi tiệc tùng thì vẫn còn hy
vọng. Ngày nào chúng tôi cũng chào từ biệt các người bạn của mẹ tôi. Con
đường ra đi của chúng tôi không có vẻ gì trở ngại, ngày nào cũng có máy
bay lên xuống phi trường, và chúng tôi được bảo đảm là sẽ có chỗ. Chúng
tôi nán lại trong thành phố và chờ đợi.
Trong nhà, tình trạng căng thẳng giữa mẹ tôi và vú Loan không có cách gì
giải quyết được. Vú Loan tìm mọi cách tránh mặt mẹ tôi, nhưng đó là điều
không thể nào làm được vì mẹ tôi có vẻ như hiện diện khắp mọi nơi, mọi
chỗ. Không còn bận việc như lúc còn làm ở ngân hàng, mẹ tôi có vẻ như
đang mấp mé bên bờ của sự khủng hoảng. Cái tính nết thất thường của bà
càng trầm trọng hơn khi chúng tôi nhận được tin tức ở nhà do dì tôi chuyển
vào.
Dì tôi báo tin rằng từ khi Việt cộng chiếm Nha Trang vào ngày 2 tháng tư,
dì đã bị chỉa súng ăn cướp mấy lần. Gia đình dì tôi đã rời bỏ căn biệt thự
nhà Nguyễn sau khi bọn cướp tràn vào lấy mất chiếc Mercedes của mẹ tôi
cùng với một số tư trang, tiền bạc bà cất dấu trong nhà.
*
Rạng sáng ngày 28, trước khi mặt trời mọc, mẹ tôi nghe được cái tin mà
mọi người đang chờ đợi: một giọng nói hoảng hốt loan báo trên đài phát
thanh rằng Việt Cộng đang vào Sài Gòn. Mẹ tôi sai Loan kêu tôi dậy.
Không một lời giải thích, vú Loan dắt tôi xuống tầng dưới, một căn hầm
rộng 4x5 thước tây mà người chủ nhà trước đã đào trong nhà bếp phòng
tránh đạn trong trường hợp có giao tranh. Mọi người khác trong gia đình
đều đã có mặt. Trong một góc tối, bà ngoại tôi ngồi như một bức tượng bên
cạnh một bóng đèn mờ. Trên tay bà đang cầm một xâu chuổi được kết lại
bằng những hột bồ đề lấy từ loại cây bồ đề nơi Phật Thích Ca đã ngồi tu
luyện trước khi thành chánh quả. Ngón tay ngoại tôi lần đếm từng viên bồ
đề, mắt nhắm nghiền, miệng lâm râm những lời khấn vái không nghe ai
nghe rõ. Bên cạnh bà, ông ngoại tôi ngồi bên chiếc bàn duy nhất trong
phòng, tay bịt tai như không muốn nghe những tiếng động kinh khiếp bên
ngoài. Chiếc gậy mây ông mua từ hồi giải ngũ, sau khi bị thương ngang
mông trong thời gian phục vụ trong quân đội Việt Nam Cộng Hòa với cấp